________________
ઉદય-નંદન કહે અને એથી ઊલટું પણ સાચું હતું. અલબત્ત, બની શકે તેવો વિશાળ શિષ્ય સમુદાય પૂ. શ્રી નેમિસૂરીશ્વરજી પાસે હતો. પણ આ બંને આત્મા ઋણાનુબંધ પ્રમાણે તે સ્થાન પ્રાપ્ત કરવાને ભાગ્યશાળી બન્યા અને છેવટે સુધી સાચવી શક્યા.
એક ન ભૂલાય તેવો પ્રસંગ યાદ આવે છે : ગુરુજીની તબિયત ખૂબ લથડી ગઇ છે. સાવચેતીથી વિચા૨ ક૨વાનો છે. બે માણસના ટેકા વિના ડગલું ભરી શક્તા નથી. છતાં ચાલીને વિહાર કરવાની જીદ લીધી છે. પૂ. શ્રી નંદનસૂરિજી વગેરેએ ડોળીનો ઉપયોગ કરવાની વારંવાર વૃથા વિનંતી કરી, કાકલૂદી કરી, રડ્યા. અને માંડમાંડ ડોળી વાપરવાની હા પાડી. આ દૃશ્ય માનવજીવનની સાર્થકતા કોને કહેવાય તે બતાવવા ઉપરાંત અનેક ઊર્મિઓને જગાવી જતું હતું.
એક બીજી વાત પણ જાણવા જેવી છે : પૂ. શ્રી નંદનસૂરિજી પિત્તાશયની પથરીના દર્દથી વર્ષોથી પીડાતા હતા. ડૉ. કુક અને બીજા સર્જનોનો અભિપ્રાય હતો કે ઑપરેશન કરી પિત્તાશયની કોથળી કાઢયા સિવાય બીજો કોઇ ઉપાય નથી. છેલ્લાં ત્રીસેક વર્ષથી આ દર્દ સહન કર્યું; પૂરું ખવાય નહિ, અપચો રહ્યા કરે અને તેથી ગેસ થાય, તે હૃદય ઉપર અસર કરે. ઑપરેશન ન કરાવવાનું કારણ ગુરુ ન છૂટકે દવા લેવાના હિમાયતી હતા, તે હતું. ઑપરેશનમાં તેઓ લાભ કરતાં અલાભ-સાચી કે ખોટી રીતે માનતા. પણ ગુર્વાજ્ઞા શિરસાવંદ્ય તે આનું નામ.
ઉંમર વધતાં અને શિષ્યસમુદાય વ્યાખ્યાનની જવાબદારી સ્વીકારી શકે તેવો હોવાથી પોતે તે કામ ઓછું કરેલ પણ ધાર્મિક વિધિ-વિધાનો કરવા માટે મુહૂર્ત જોઇ દેવાની તેમની ફાવટ કહેવતરૂપ બની ગઇ હતી. સવાર, બપોર, સાંજ-ગમે તે વખતે જાઓ અને મુહૂર્ત જોઇ આપવાની વિનંતી કરો તો કાઢે પંચાંગ. ગામનું નામ, કરાવનારનું નામ શું ? અને ચંદ્ર વગેરેની સ્થિતિ-ગતિનો આંગળીને ટેરવે હિસાબ મૂકી કહી દે મુહૂર્ત. પછી પૂછવાનું જ નહિ. આ નામના તેમની એટલી બધી ફેલાણી હતી અને સિદ્ધ હતી કે કોઇ આડે દિવસે પાંજરાપોળ ઉપાશ્રયે નહિ ચડનાર પણ આવા કામ માટે (મુહૂર્ત માટે) અચૂક અહીં જ આવતા. જ્યોતિષશાસ્ત્રનો કેવો અભ્યાસ ! આ પણ વિરલ સિદ્ધિ ગણાવી જોઇએ. પણ મુહૂર્ત જોનાર તરીકે જ તેમનું મૂલ્યાંકન થતું ન રહે તે જોવું જોઇએ.
એમણે જેવો આદર્શ શિષ્ય તરીકે ભાગ ભજવ્યો હતો, તેવો જ ગુરુ તરીકે પણ ભાગ ભજવ્યો હતો. જિંદગીના છેલ્લા વર્ષ સુધી પોતાના શિષ્યોને ઉમંગથી, ઉત્સાહી જ્ઞાતા ગુરુની
દર