________________
SAURERERERURSA SAVRXXXX* Bae cela 12$
( જ્યોતિષ્ક દેવ )
આ જ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના સમભૂતલથી ઉપર આકાશમાં ૭૯૦ યોજનથી માંડીને ૯૦૦ યોજન સુધી એટલે કે ૧૧૦ યોજનમાં ઉપરથી નીચે સૂર્ય, ચંદ્ર, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારાના વિમાન છે, જેમાં જ્યોતિષ્ક દેવો પોતાના પૂર્વકૃત પુણ્યનો ઉપભોગ કરે છે.
મનુષ્યલોકની ઉપર જ્યોતિષ્ક વિમાન જંબૂદ્વીપના મેરુપર્વતને કેન્દ્રમાં રાખીને નિરંતર પ્રદક્ષિણાકાર ઘૂમતા રહે છે. તેથી તેમને ચરજ્યોતિષ્ક એટલે કે ગતિમાનું જ્યોતિષ્ક કહેવાય છે.
તેમની ગતિથી જ મનુષ્યલોકમાં સમય, આવલિકા, ઘડી, મુહૂર્ત, દિવસ, રાત, પક્ષ, માસ, ઋતુ, અયન, વર્ષ, યુગ આદિ કાળનો વ્યવહાર થાય છે.
મનુષ્યલોકની બહાર અસંખ્ય દ્વીપ-સમુદ્રોના ઉપર રહેલા જ્યોતિષ્ક વિમાન અવસ્થિત છે, ગતિ રહિત છે. એટલા માટે તેઓ અચર સ્થિર કહેવાય છે. તેમની ગતિના અભાવથી જ મનુષ્યલોકની બહાર ઉપર્યુક્ત કાળના વ્યવહારનો અભાવ છે.
આ પ્રમાણે (૧) સૂર્ય, (૨) ચંદ્ર, (૩) ગ્રહ, (૪) નક્ષત્ર અને (૫) તારા આ પાંચેયના ચર અને અચર ભેદથી ૫X૨ = ૧૦ ભેદ થાય છે.
RERERERURXRX86 84
8ERERERERURSA