________________
XXXXXRXARXAYRLAXACER wall fia re38
બીજા ચામડીની પાંખવાળા, જેમકે ચમગાદડ, ઉદબિલાવ
વગેરે
મનુષ્યલોકની બહાર તો એવા પણ પક્ષી હોય છે કે જે બેઠક હોય કે ઉડી રહ્યા હોય પણ તેમની પાંખો ખુલ્લી જ રહે છે.
કેટલાક એવા પણ પક્ષી હોય છે કે જેમની પાંખો ઉડતા સમયે પણ બંધ રહે છે.
આ રીતે પણ ખુલ્લી પાંખવાળા અને બંધ પાંખવાળા પક્ષીઓના બે પ્રકાર થાય છે.
સ્થળચરના અવાંત૨ત્રણ ભેદ
સ્થળચર જીવોના વિષયમાં વિશેષજ્ઞાન માટે તેના અવાંતર ભેદ જાણવા આવશ્યક છે. આ ભેદ ત્રણ પ્રકારના છે.
(૧) ચતુષ્પદ,(૨) ઉરપરિસર્પ અને (૩) ભુજપરિસર્પ. ૧. ચતુષ્પદ---ચાર પગવાળા હાથી, ઘોડા, ગાય, ભેસ વગેરે. ૨. ઉરપરિસર્પ---ઉર-છાતીના બળથી ચાલનાર સર્પ, અજગર
વગેરે. ૩. ભુજપરિસર્પ---ભુજા-હાથના બળથી ચાલનાર ખીસકોલી,
નોળીયા વગેરે.
ઉપર બતાવેલ સ્થળચરના ૩ ભેદ, જળચરનો ૧ ભેદ અને ખેચરનો ૧ ભેદ મળીને કુલ ૩+૧+૧=૫ મુખ્ય ભેદ તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયના કહેવાય છે.
તેમાં પણ પ્રત્યેકના (૧) ગર્ભજ અને (૨) સમૂચ્છિમ ભેદના બે-બે પ્રકાર છે.
ગર્ભજઅને સમૂચ્છમ ગર્ભજ---નર અને માદાના સંયોગથી ગર્ભદ્વારા ઉત્પન્ન થયેલ જીવ ગર્ભજ કહેવાય છે. SALALALALALRERES 29 BERERERERERERSA