________________
રાજાને આ ખબર પડી એણે ચેકીદાર મૂક્યા, પણ પોપટ ચતુર સુજાન કોનું નામ!કેઈના હાથે એ ન પકડાયો. આખરે રાજાએ પંખીને પકડવાની જાળ ગોઠવી.
એ જાળમાં ચતુર પિપટ પકડાઈ ગયે. રાજા કેપે ભરાયે હતો. તલવાર લઈને મારવા ધાયે. આ વખતે પોપટી વચ્ચે આવીને પડી અને બોલી :
રાજન ! એ મારે પતિ છે. મારા કહેવાથી એણે આ કર્મ કર્યું છે. માટે મને દંડ દે.'
આ સાંભળી રાજાને કેપ ઊતરી ગયે.એ પોપટ તરફ જઈનેબેલ્ય,
રે પંખી ચતુર સુજાન ! પત્નીને ખાતર પ્રાણ આપનાર તારા જેવા મૂર્ખને મેં આજે જ જોયે !”
પોપટ કહે, “હે રાજા! જે સ્ત્રી પતિ ખાતર પોતાની જન્મ ભૂમિ, પિતાનાં જનક–જનની છડી આપણને સ્વીકારે છે, તે ત્યાગ પાસે આ મસ્તક તે એક બિંબફળ સમાન છે. હું એ કંઈ એ નથી, આખી દુનિયા એવી છે. તમે કાં ભૂલી ગયા ? તમારી પત્ની શ્રીદેવી ખાતર પ્રાણત્યાગ કરવા-ચિતામાં બળી મરવા તમે જ તૈયાર થયા હતા. મનુષ્યની આ સ્થિતિ છે, તે અમ પંખીની કા ગતિ !'
રાજાને જૂની વાત યાદ આવી, ને બંનેને છોડી મૂક્યાં. સાથે પિતાનું શાલીધાન્યનું ખેતર બક્ષિસ કર્યું !
ફરી આંબાડાળે પોપટ ને પોપટી લહેરથી રહેવા લાગ્યાં. એકદા પિપટીએ બે ઈડાને જન્મ આપ્યો. એ દિવસે આંબાડાળે રહેતી બીજી પિપટડીએ એક ઈડાને જન્મ આપ્યો.
