________________
III
જિજ્ઞાસા
એ સાધુ હતો. રાજ્યનાં સુખોને છોડી એ સાધુ થયો હતો. પિતાની મસ્તીમાં ડોલતો એ જીવન વિતાવી રહ્યો હતો. હવે કોઈ જ ચિન્તા ન હતી. ન એના તરફથી કોઈનેય ભય હતો, ને એને કોઈનેય ભય હતો. સંતોષના સુખમાં એ મગ્ન હતે.
એક દિવસ રાજ્ય માર્ગ પર થઈ એ ચાલ્યો જતો હતો. એની આંખમાં બેપરવાહી હતી, પણ ત્યાં એની નજર ચમકતા એક લાલ માણેક પર પડી. રાજ્યમાર્ગના ખૂણું પર સૂર્યના તેજમાં એ લાલ નંગ ઝગમગી રહ્યું હતું.
એ રાજા હતો ત્યારે એણે ઘણાય હીરા પન્ના જોયા હતા. મૂલ્યવાન લાલ માણેક અને રત્નો પણ જોયાં હતાં. પણ અત્યારે એની દૃષ્ટિ સામે ચમકતું હતું એવું તે એણે કદીયે નહોતું જોયું. એને હવે કંઈજ જોઈતું નહોતું, છતાં જિજ્ઞાસા જાગી : લાવ, જોઈ તે લઊં. કેવું છે આ લાલ માણેક !
. એણે વાંકા વળી હાથ લંબાવ્યો. અને એ ચમક્યો. કારણ કે એ તે કોઈએ પાન ખાઈને યૂકેલે કફને લાલ ગળફ હતું !
સાધુએ પિતાના મનને કહ્યુંઃ લે, જોઈ લે. બરાબર જોઈ લે.
સાધુ થવા છતાં જિજ્ઞાસા ન ગઈતે ફજેતીપૂર્વક તારી જિજ્ઞાસા પૂર્ણ થઈને !
૮૦ ]