________________
આપત્તિના સુચનરૂપ છે. પરંતુ મૂળ કથા પ્રમાણે તે નળને ધૂત રમવાનું વ્યસન તે ઘણે સમયે લાગુ પડે છે. એટલે ગુણવિનયે કરેલું આ વર્ણન પરંપરાની કથાથી થોડું ભિન્ન છે. - નળવદંતી ભીમરાજાની વિદાય લે છે. એમને રથ ચાલવા લાગે છે. આ આ પ્રસંગે નળદેવદતીના પ્રથમ પ્રણત્સુક મિલનનું વર્ણન કવિએ જે કર્યું છે તેમાં એમની મૌલિક્તા અને રસિકતાનું દર્શન થાય છે. આવું વર્ણન નળવદંતી વિશેની અન્ય કઈ કૃતિમાં જોવા મળતું નથી. લગ્ન થયા પછી પાછા ફરતાં નળ રસ્તામાં દવદંતીની લજજા દૂર કરવા યુક્તિપૂર્વક રથને આડે રસ્તે વાળે છે. કવિ લખે છે : . . નવપરિણીત લાજ કરી એ
અવનત વદન નિહાલિ, તઉ નલ કુતૂહલ રસઈ એ.
કુપથ ભણી અસ વાલિ. ૭૧ વિશ્વમ નવપરિણીતના એ
દષિવા એકલી ભૂપ; તઉ પ્રશ્ન એહવા કરાઈ એ
• કુણ તરુ પ્રિય છે અનૂપ. ૭ર - લાજ સિથિલ તેહની કરી એ
આથમ્યઉ સૂરિજે તામ; તઉ વિવિધ આલિંગનઈ એ
પ્રિય રખાવઈતિણિકામિ.” ૭૩ બીજી ઢાલમાં કવિ જૈન પરંપરાની કથા પ્રમાણે ઘટનાઓ વર્ણવે છે. નળ પિતાના નગરમાં આવીને સુખ ભોગવે છે. નિષધરાજા નિવૃત્ત થાય છે. નળને રાજ્યાભિષેક થાય છે અને કૃબરને યુવરાજના પદે સ્થાપવામાં આવે છે. પરંતુ કુર ફૂબર નળની પાસેથી રાજ્ય પડાવી લેવા માટે નળને ધૂત રમવા લલચાવે છે. નળ હારવા લાગે છે. દવદંતી એને સમજાવે છે. પરંતુ નળ માનતો નથી. પરિણામે સર્વસ્વ હારીને નળને રાજ્ય છોડવું પડે છે. આ ઢાલમાં દવદંતી નળને જુગાર ન રમવા માટે વિનવે છે તેનું સાલંકાર સચેટ નિરૂપણ કવિએ કર્યું છે.
