________________
૫૧૪
શ્રી જિન-ચન્દ્ર-કાન્ત-ગુણમાળા
જીવ આ ગુણસ્થાનમાં પરભવનું આયુ બાંધતા નથી તેમ . એમાં વર્તતે જીવ મરણ પણ પામતો નથી.
(૪) અવિરતિ સમ્યગદષ્ટિ-વિરતિ એટલે વ્રત- - પચ્ચખાણ, તે વિનાનું સમ્યક્ત્વ તે અવિરતિ સમ્યગદષ્ટિ. • માત્ર સમ્યક્ત્વના લગાર સ્પર્શ થવાથી ભવભ્રમણને કાળ . તે બંધાઈ જાય છે. આત્માના એક પ્રકારના શુદ્ધ ભાવને સમ્યકુત્વ, સમ્યગદર્શન અથવા સમ્યગદષ્ટિ કહે છે. આ સ્થિતિમાં તત્વવિષયક સંશય અને ભ્રમને અવકાશ મળતો નથી. મેક્ષ મેળવવાની લાયકાત આ સમ્યકૃત્વથી જ મેળવાય છે. એના વગર ગમે તેટલું કષ્ટાનુષ્ઠાન પણ મુક્તિ મેળવી આપતું નથી. આ સ્થિતિવાળાને ઉપશમ સમકિત, ક્ષાપશમિક સમકિત હોય અથવા ક્ષાયિક સમિતિ પ્રાપ્ત થયું હોય, તેમજ વિરતિ મોક્ષદાયક છે એમ સમજવા છતાં પ્રત્યાખ્યાની કષાયને ઉદય હોવાથી પ્રાણી છેડી ઘણી પણ વિરતિ (પચ્ચખાણ) કરી શકે નહીં. પરંતુ ગુરુ દેવ ઉપર શ્રદ્ધા હવાથી તીર્થકર નામકર્મ, મનુષ્યાયુ, દેવાયુ-આ ત્રણે, ત્રીજા ગુણસ્થાનકવાળા કરતાં અધિક બાંધે છે ને નરકાયુનો ક્ષય થઈ જાય છે. કહ્યું છે કે –
'सम्यग्दर्शनसम्पन्नः, कर्मणा नहि बध्यते ।
નેન વિનતુ, હિંસા પ્રતિપદ્યરે ' *
નવપદ જાપ નિત કીજીયે, ચૌદ પૂરવને સાર; એસા મંત્ર ગણીએ સદા, જે તારે નરનાર,
