________________
પવિત્રતા, નિર્મળતા વિગેરે પ્રગટે. પરતત્ત્વ દક્ષિણાઈ હોવાથી દક્ષિણીય છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? દક્ષિણીય છે.
અરિહંત પરમાત્માએ મુક્તિ માર્ગ બતાવીને તથા પોતે આલંબન આપીને, અર્થાત્ માર્ગરૂપ બનીને જગત ઉપર અનંત ઉપકાર કર્યો છે. માટે સક્કારવત્તિઓએ, સમ્માણવત્તિઓએ વગેરે પાઠો દ્વારા સત્કારસન્માન પૂજાને યોગ્ય હોવાથી દક્ષિણીય છે.
નિર્વિવાર - વળી પરતત્ત્વ કેવું છે? નિર્વિકાર છે - વિકાર રહિત છે. પરતત્ત્વમાં કદી વિકૃતિ પ્રવેશતી નથી. પર્યાયો વિકૃતિ સ્વરૂપ ધારણ કરે છે પરંતુ પરતત્ત્વ તો જે સ્વરૂપે છે તે સ્વરૂપે જ સદા જીવંત છે. તેમાં કોઈ જાતનો ફેરફાર-વિકાર સ્વરૂપ પ્રવેશ પામતું નથી માટે નિર્વિકાર છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? નિર્વિકાર છે.
તે સદા સ્વભાવસ્થ છે માટે તેમનો ઉપયોગ કદી વિકૃત થતો નથી. શુદ્ધ ઉપયોગસ્થ જ છે માટે તે નિર્વિકાર છે.
વર્ષમ-નારીર-મૂર્તિ - વળી પરતત્ત્વ કેવું છે ? વજર્ષભનારાંચમૂર્તિ છે. વર્ષભનારાંચમૂર્તિ તો સંઘયણ છે. પરતત્ત્વ વજાઋષભનારાચની મૂર્તિ સ્વરૂપ છે. જેમ વજ ઋષભ અને નારાચ ત્રણની જેમ શરીરનું બંધારણ મજબૂત હોય છે તેમ આ પરતત્ત્વ વજ જેવું મજબૂત તેના ઉપર પાટો અને તેના પર ખીલી મારે અને જે મજબૂતાઈવાળી મૂર્તિ સ્વરૂપ બને તેવું જ પરતત્ત્વનું સ્વરૂપ છે. તે કોઈથી ભેદાતું નથી, છેદાતું નથી માટે તે વજાર્ષભનારાચ મૂર્તિ સ્વરૂપ છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? વજર્ષભનારાંચમૂર્તિ છે.
૧૨૨
શકત્તવ