________________
છે. અર્થાત્ પુરુષોત્તમ એવા પરતત્ત્વ રૂપ પરમાત્માના ચરણ કમળમાં વન્દન દ્વારા પરતત્ત્વની સ્તુતિ કરાઈ છે અથવા ધીર ઉદાત્ત, ધીર ઉદ્ધત, ધીર શાન્ત અને ધીર લલિત એવા પુણ્ય શ્લોકો સેંકડો, હજારો, લાખ, કરોડોથી પુરુષોત્તમના ચરણારવિન્દ વન્દન કરાયા છે એટલે કે એવા ઉત્તમ શ્લોકોથી સ્તુતિ દ્વારા જેમનું ચરણ કમળ નમસ્કાર કરાયેલું છે.
તે શ્લોકો કેવા છે? ધીર + ઉદાત્ત જેમાં ધીરતા સાથેના ઉદાત્ત શબ્દો વપરાયેલા છે.
ધીર + ઉદ્ધાત. જેમાં ધીરતા સાથે ઉદ્ધત શબ્દો વપરાયેલા છે જે શબ્દો આપણી ચેતનાને જગાડી દે તેવા છે. '
ધીર + શાન્ત. જેમાં ધીરતા સાથે શાન્ત શબ્દો વપરાયેલા છે જે શબ્દો આપણી ચેતનાને શાન્ત રસમાં તરબોળ બનાવી દે છે. - ધીર + લલિત જેમાં ધીરતા સાથે લલિત શબ્દો વપરાયેલા છે જે શબ્દો આપણી ચેતનાને મધુરતાનો આસ્વાદ કરાવે છે.
આવા પ્રકારના શબ્દોથી સ્તુતિ કરતા આત્મામાં અનેક રસો ઉત્પન્ન થાય છે. અનાદિકાળથી આ પૌદ્ગલિક નવ રસોમાં રંગાયેલો આત્મા છે. તેને આત્માના નવ રસો ઉત્પન્ન કરાવનારા આ પુરુષોત્તમના શ્લોકો ધીર સાથે ઉદાત્ત શબ્દો હોવાથી મહાનતા સાથે શાન્ત રસ પ્રગટાવે છે જે રસાધિરાજ છે. ધીર સાથે ઉદ્ધત શબ્દ હોવાથી વીરતા સાથે શાન્ત રસ પ્રગટાવે છે. ધીર સાથે શાન્ત શબ્દ હોવાથી ધીરતા સાથે શાન્ત રસ પ્રગટાવે છે. ધીર સાથે લલિત શબ્દ હોવાથી ધીરતા સાથે હાસ્ય-મધુર રસ પ્રગટાવે છે.
આવા શ્લોકો સેંકડો, હજારો, લાખો, કરોડો છે જેનાથી આ પરતત્ત્વ સ્વરૂપ પરમાત્માના ચરણારવિન્દ વજાયેલાં છે.
૧૦૬
શકાવ
