________________
આત્માની ચેતના શક્તિ અધોગામી થઈ કારણ અનાદિકાળના સંસ્કારના પરિણામનું વહેણ મોકલ્યું માટે નીચે ગયા.
ભટ્ટીના ઉપર મૂકેલા કડકડતાં તેલમાં પૂરી નાંખે. પછીએ સુ-સુ કરતાં તેલને ખેંચે. ગરમીથી તળાય. એવી જ રીતે આત્માની ચંચળતાના કારણે જે સમયે સમયે બંધ ચાલુ છે. તેમાં મિથ્યાત્વ - અવિરતિ - કષાયનો રસ વધારે હોય તો તે આત્માને ચોંટી જાય. જિનશાસનની પરંપરા પ્રમાણે જ્ઞાનીઓ જે ધ્યાનની વ્યાખ્યા બતાવી તેમાં મહત્ત્વની વાત નિર્દેશ કરે છે.
અન્યદર્શનીમાં વ્યાખ્યા - ચિત્તવૃત્તિ નિરોધ એમાં ધ્યાન કરીને યોગ પ્રત્યયમાં એક તાન થઈ જાય. તે ધ્યાન - ચિત્તવૃત્તિનું એકપણું આ પતંજલીનો મત છે. પુરાવાન્ આપણે ત્યાં પ્રતિક્રમણ, પૂજા, નવકાર, દેવદર્શનની ક્રિયા, બારવ્રત, પાંચ- મહાવ્રતની ક્રિયા ધ્યાન સ્વરૂપ છે એ સમજાય છે. ખરું? આપણે તો પલાઠી વાળીને બે આંખો મીંચીને બેસીએ તેને જ ધ્યાન સમજીયે, એકાગ્રચિત્ત તે જ ધ્યાન એમ નહીં. * *
શ્રેણિક મહારાજની સવારી જઈ રહી હતી. મહાવીર સ્વામી પરમાત્માના સમવસરણમાં.. નંદમણિયારનો જીવ પોતાના તળાવમાં દેડકો થયો.. પનિહારીઓ પાણી ભરવા આવી...... અંદર-અંદર વાતો કરે ભગવાન મહાવીર સ્વામી પધાર્યા છે.... જલ્દી પાણી ભરવા... દેડકો વારંવાર આ નામ સાંભળે. દેડકાં બે જાતના.. ગર્ભજ અને સમુશ્કેિમ. ગર્ભજને મન પણ હોય. નંદમણિયાર બાર વ્રતધારી, આઠમ-ચૌદશે પૌષધ કરનારો અને રાજગૃહીનો છે.”
ધર્મ આરાધનાના બે પૈડાં - વિધિપૂર્વક ક્રિયાનું પાલન..! જ્ઞાનીની નિશ્રા.....!
આ બે વિના ધર્મની આરાધના નિર્જરાનું અંગ બની જ ના શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - પશુ-
૩૪૩)
શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૫૬)
૩૪3)
