________________
જ્ઞાન એ શ્રેષ્ઠ વસ્તુ છે. તેનાથી જયણા, ધ્યાનું પાલન થાય છે. જે જ્ઞાનમાંથી દયા-જયણાનું પાલન થાય છે. તે જ સાચું જ્ઞાન છે. તેના સિવાયનું જ્ઞાન તે અજ્ઞાન જ કહેવાય છે. જ્ઞાન તે પ્રકાશ રૂપ છે. તેનાથી હેય-સેચની જાણકારી થાય છે. તેની આગળ જ્યારે મોહનો પડદો આવે છે ત્યારે તે અજ્ઞાન રૂપ થઈ જાય છે. સમયેસમયે કર્મનો ઉદય બદલાય છે. કર્મોદ્વારા પોતાના જીવનનો સ્પષ્ટપૂર્ણ વિચાર કરવો જોઇએ.
જ્યારે જીવ-અજીવનું જ્ઞાન થાય છે ત્યારે દુનિયાના જેટલા પણ મોહક પદાર્થ હોય છે તેના ઉપર નફરત - તિરસ્કાર થાય છે. આ પદાર્થોની મને કેટલું નુકશાન? મારું જીવન ખતમ થઈ જાય છે. આવું વિચારવાથી વૈરાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. .
આત્મા - જીવનમાં કષાય-પ્રમાદ-અવિરતિથી મળેલા મનવચન-કાયાનું પ્રવર્તન... તેનાથી મળેલી ચેતના તે આત્મા...! જીવાત્મા. જે કર્મથી બંધાયેલો હોય તે જીવાત્મા....! ચેતના શક્તિને આત્મા કહેવાય છે. કર્મના ઉદયથી જ્ઞાન-દર્શનચારિત્રની.....આવરણ જે છે તે જીવાત્મા...! સંસારના પદાર્થની આધારશીલા કર્મ છે. કર્મ વિના દુનિયાના બધા પદાર્થ આત્માની નજીક આવતા નથી. કર્મનું આવરણ આત્માથી દૂર થાય છે. ચેતના શક્તિ સ્થિર થઈ જાય છે કર્મની તાકાત નથી કે તે આત્માને દબાવી શકે. જ્યારે આત્મા જીવાત્માના સ્વરૂપમાં રહે છે ત્યારે આત્મા સંસારના પદાર્થોનો સંયોગ અને એકઠા કરવાનો મોહ દૂર થઈ જાય છે. તે વિચારે છે મારો આત્મા સિધ્ધ સ્વરૂપી છે.
બહારથી પણ સંયોગ થવા ન દે અને અંદરથી પણ કષાય વિગેરે રાગ-દ્વેષને રોકી લે છે. દુનિયાના પદાર્થોની સાથે મારે કાંઈ સંબંધ નથી. આવું જ્ઞાન થયા બાદ. તથા સંવરસિ...મારો આત્મા શુધ્ધ સ્વરૂપી અનંત શક્તિ શાલી છે. પુદ્ગલ તો અનિત્ય છે શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૪
(૨૭૬)
(શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૪૮ -
૨૭૬)
