________________
ધર્મક્રિયા એ ઔષધ છે. શાસન એ પરેજી છે. પાળ્યા વિના રોગ દૂર થાય ? એ પુણ્ય હોય તો થાય. નહિતર ન થાય. સુશ્રુત ગ્રંથમાં વૈધકારે કહ્યું છે કે પથ્ય જ પાળે તો દવાની શી જરૂર ? પથ્ય ન પાળે તો દવા શું કરે ?
શાસનથી અનાદિના ઈન્દ્રિયોના તોફાન શાંત થાય. જેનાથી અનાદિકાલીન વાસના કાબુમાં આવે તે શાસન. જેનાથી ઇન્દ્રિયોના તોફાન કાબુમાં આવે ને શાસન.! . . . .
- શાસન બે પ્રકારે મોહનું અને આત્માનું! આ બંને શાસન સમાંતર ચાલે છે. રોગો થવાના ચાર કારણ વાત, પિત્ત, કફ અને પ્રજ્ઞાોપરાધ તેમાં પ્રજ્ઞાપરાધ એટલે જાણી જાઈને ઇન્દ્રિયનાં ગુલામ થવું તે.
પ્રજ્ઞાપરાધમાં - રાગ-દ્વેષ અને મોહ ના કારણ છતી શક્તિએ શાસનને સમજીયે નહીં. આચરીયે નહીં. આથી વીર્યા-તરાય બંધાય. એથી દર્શનાવરણીય - જ્ઞાનાવરણીય બંધાય. આ પેલા રાગ-દ્વેષ-મોહ ભયંકર છે. તેનાથી સંસાર છે. આપણી કોઈપણ પ્રવૃત્તિ જિનાજ્ઞા વિરુધ્ધ ન હોવી જોઇએ. આપણા જીવનમાંથી શાસનનું મહત્ત્વ ઘટી ગયું છે. આજ્ઞા એજ પ્રાણ બને. દુનિયામાં પ્રેરાઈ ન જઈએ. એજ મહત્ત્વનું છે. જ્યારે આત્મા સંસ્કારને આધીન બને ત્યારે મોહનાં શાસનમાં આવે. અને જ્યારે આજ્ઞાને આધીન બનીએ ત્યારે પોતાના અહંનું અસ્તિત્વ મટી જવાથી પ્રભુના શાસનમાં આવે. - પરમાત્માના ૩૩ વિશેષણોમાં “તિસ્થયરાણ” જેનાથી રાગદ્રષ-મોહ છૂટે. જન્મ-મરણનાં દુખથી ટાળનાર હોય તે તીર્થકર.
જો' અને “તો' મુખ્ય છે. જો શાસનની આજ્ઞાના બંધારણને કરે તો મોક્ષ થાય. તીર્થને કરનાર તીર્થકર..! યોગ શાસ્ત્રમાં કહયું છે કે જીવ નિગોદમાંથી નીકળી અને ૧૩મા ગુણસ્થાનક સુધીના ગુણો પામી તે સિધ્ધના ગુણોથી આગળ વધી શકે છે. ધર્મમાં નવું કરવા પણું કંઈજ શ્રી દશક્રલિક વાચના- ૨૨
(૧૧)
