________________
આમ કહેવાનું કારણ એ છે કે એક ગઢથી બીજા ગઢ ઉપર એક-એક હાથ પહોળી આવાં ૫૦૦૦ પગથિયા ચડયા બાદ ૫૦ ધનુષ્ય ચાલ્યા પછી જઈ શકાય છે. વળી ૫૦૦૦ પગથિયાની ૫ હજાર હાથયાને ૧૨૫૦ ધનુષ્ય છે. આથી તેમાં ૫૦ ધનુષ્ય ઉમેરતાં ૧૩૦૦ ધનુષ્ય થાય છે. વળી આ ગઢની દિવાલ પણ ૩૩ ૧/૩ ધનુષ્ય જેટલી બાકી છે. આ દિવાલને અને સૌથી બહારના ગઢની દિવાલ વચ્ચે ૧૩૦૦ ધનુષ્ય અંતર છે. આ છેવટના ગઢની દિવાલ પણ ૩૩૧/૩ ધનુષ્ય બાકી છે એટલે સમવસરણનાં મધ્યબિંદુથી સૌથી બહારના ગઢની ૩ બહારની દિવાલનું અંતર ૧૩૦૦ + ૩૩૪/ + ૧૩૦૦+ ૩૩૧/૩+ ૧૩૦૦ + ૩૩'/ =૪૦૦૦ ધનુષ્ય જેટલું છે. એટલે ગોળ સમવસરણની ત્રિજ્યા અડધા યોજનની છે. એથી કરીને તેનો વિષ્ફભ એક યોજન કહેવો. વ્યાજબી છે.
ચતુષ્કોણાકાર સમવસરણ અત્રે એ ઉમેરવું આવશ્યક નહીં ગણાય કે વર્તુળાકાર સમવસરણની જેમ ચતુરરુ સમવસરણ પણ હોય છે. આવા સમવસરણના દરેક ગઢની દિવાલ ૧૦૦ ધનુષ્ય પ્રમાણ જાડી હોય છે. સૌથી બહારના ગઢની અંદરની દિવાલ અને મધ્ય ગઢની બહારની દિવાલ વચ્ચે ૧૦૦૦ ધનુષ્ય પ્રમાણનું અંતર છે. જ્યારે મધ્યગઢની અંદરની દિવાલ અને અત્યંતર ગઢની બહારની દિવાલ વચ્ચે ૧૫૦૦ ધનુષ્યનું અંતર છે. અંદરના ગઢની ચારે દિવાલો સમવસરણનાં મધ્યબિંદુથી ૧૩૦૦ ધનુષ્યને અંતરે આવેલી છે. આથી કરીને સમવસરણ ૧ યોજન લાંબુ અને ૧ યોજન પહોળું છે. પરંતુ એ ધ્યાનમાં રાખવું કે આ ગણત્રીમાં સૌથી બહારના ગઢની દિવાલની જાડાઈ ગણવામાં આવી નથી. ૧૦૦૦ + ૧૦૦ + ૧૫૦૦ + ૧૦૦ + ૧૩૦૦ + ૧૦૦ + ૧૫૦૦+૧૦૦ +
.
૧૦૦૦ + ૬૦૦૦ ધનુષ્યો =૧ યોજન. વિશેષમાં ચતુષ્કોણાકારે સમવસરણમાં દરેક ખુણે બબ્બે વાવડીઓ હોય છે. જ્યારે વર્તુળાકાર સમવસરણમાં એક-એક હોય છે.
શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૧
૮૭
