________________
બીજા ગઢમાં પશુ રહે છે તેમ મનમાં આવતાં નબળા વિકલ્પો એ પશુતુલ્ય છે ' ત્રીજા ગઢમાં દેવ-માનવ-સાધુ-સાધ્વીજી રહે છે તેમ મનમાં આવતા શુભ વિચારો રૂપ શુદ્ધ મન એ દિવ્યતા-માનવતા-સાધુતારૂપ છે અને તેથી જ આત્મા પ્રભુતાની નજીક પહોંચી શકે છે.
સમવસરણનું વર્ણન આ ગ્રંથમાં છે. તેમાં ત્રણગઢ, કાંગરા, અશોકવૃક્ષ, ચૈત્યવૃક્ષ વગેરેનું વર્ણન છે. તેમ ૨૦,૦૦૦ પગથિયાનું (સોપાનશ્રેણિનું) વર્ણન છે.
પરમાત્માના અતિશયના કારણે જ દેવો પરમાત્માનાં ત્રણ પ્રતિબિંબની રચના પરમાત્મા જેવી જ કરે છે અને દરેક પરમાત્મા સમક્ષ રહેલી પર્ષદાને જાણે પરમાત્મા જ દેશના આપે છે તેવી અનુભૂતિ થાય છે. - તેવી રીતે ૨૦,૦૦૦ પગથિયા સહજ રીતે ચડવા તે પણ પરમાત્માનો પ્રભાવ છે આજે પણ આપણે શ્રી સિદ્ધગિરિરાજ ઉપર ૩૩૦૦થી વધુ પગથિયા છે. તે ચઢીએ છીએ. હાર્ટની તકલીફવાળી વ્યક્તિઓ પણ પરમાત્માના પ્રભાવે સરળતાથી દાદા પાસે પહોંચે છે તો સાક્ષાત્ પરમાત્માનો પ્રભાવ જ્યાં પ્રવર્તતો હોય ત્યાં આટલા પગથિયા ચડવા માટે કોઈ પ્રશ્ન જ નથી.
સમવસરણમાં કરોડો દેવતાઓ, માનવો, પશુઓ આવે અને બધાનો એમાં સમાવેશ થઈ જાય. કોઈને કાંઈ જ તકલીફ ન પડે. આજે પણ જિનાલયમાં પરમાત્માની પ્રતિષ્ઠાનો પ્રસંગ હોય ત્યાં ભાવિકોને સમાવવાની ૨૦૦ની કેપીસીટી હોય ત્યાં ૪૦૦-૫૦૦ ને સમાયેલા પણ આપણે અનુભવીએ છીએ. * શ્રી પરમાત્મા સહજતા પૂર્વક દેશના ફરમાવતા હોય ત્યારે દેવો એમાં સુર પૂરીને એ શબ્દો એક યોજના ઘેરાવાવાળા સમવસરણમાં બેઠેલી