________________
763
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
છે. આ બધું સ્વાભાવિક બને છે. - વસ્તુતઃ જ્ઞાન એ કાંઈ પુગલ પરમાણુ કે વિશ્વના બીજા પદાર્થોમાંથી
ઉડીને નથી આવતું, તે તો ભીતરમાંથી આવે છે. આવરણ હટે-ઘટે તેમ વસ્તુબોધ પણ વધે પણ વસ્તુના બોધથી યોગ્ય આત્માને વૈરાગ્યની વૃદ્ધિ સંભવે છે. નિત્ય-અનિત્યનો વિવેક વધુ ગાઢ બને છે. સત્ય વિવાદથી નહિ પણ વિમળ અનુભવથી સમજાય છે. તે અનુભવને પામવા માટે તારક તીર્થંકર પરમાત્મા જેવી ઘોર કઠિન સઘન સાધના જોઈએ.
હે પ્રભો! આપે ઘોરાતિઘોર સાધના કરવા દ્વારા જે કેવલજ્ઞાનકેવલદર્શન સ્વરૂપ સત્તામાં પડ્યું હતું (તે લીધું તમે તાણી) તેને પર્યાયમાં પ્રગટ કરી દીધું. તેથી આપ ભાવનિક્ષેપે પરમાત્મા બન્યા. પછી આપની. અનાદિની સહચારિણી અજ્ઞાનદશા, જે રિસાઈને આપના ઘરમાંથી ચાલી ગઈ ત્યારે આપે તેને સુમધુર વચન સંભળાવવા વડે પાછી અસલ સ્થિતિમાં ન આણી કારણકે ફરીથી તે આપના આત્મઘરમાં ન આવે તે જ આપને ઈષ્ટ હતું. “કાણ ન આણી'માં કાણનો અર્થ કાણ-મોકાણ જે મરણ પાછળ માંડવામાં આવે છે, એવો લૌકિક વ્યવહાર કે ઉત્તર ક્રિયા પણ આપે તે ચાલી જતાં-મરણ પામતાં અજ્ઞાન પાછળ ન કર્યો. અનંતજ્ઞાન-દર્શન પ્રગટતા આનંદની આડેના અંતરાયો હટી જતાં તે જ સમયે અનંત આનંદવેદન પણ પ્રગટ થઈ ગયું. તીર્થકર નામકર્મના વિપાકોદયથી પ્રગટેલ ચોત્રીસ અતિશયો અને પાંત્રીસ વાણીના ગુણો આદિ બધાયના આપ દૃષ્ટા બન્યા. જે વૈરાગ્યની પરાકાષ્ટા સ્વરૂપ આપની વીતરાગતા છે. ઘાતિ કર્મોના નાશે આપ વીતરાગ-સર્વજ્ઞ બન્યા. જીવન મુક્ત વિદેહી બન્યા.
જહાં રાગ અને વળી દ્વેષ, તહાં સર્વદા માનો ક્લેશ; ઉદાસીનતાનો જ્યાં વાસ, સકળ દુઃખનો છે ત્યાં નાશ.
અસ્તિત્વને સ્વીકારવું તે જ આસ્તિકતા.
