________________
શ્રી અરનાથજી
એક પખી લખ 'પ્રીતની, તુમ સાથે જગનાથ રે; કૃપા કરીને રાખજો, ચરણ તલે ગ્રહી હાથ રે ચક્રી ધરમ તીરથ તણો, તીરથફળ તતસાર રે; તીરથ સેવે તે લહે, ‘આનંદઘન’ નિરધાર રે।।
690
૧.૮
ધ.૯
પાઠાંતરે ૧. સમજાવીએ ૨. સુધાતમ ૩. મોજાર ૪. સ્વરૂપ ૫. પીજિયે
સત્તરમા શ્રીકુંથુનાથ ભગવાનના સ્તવનમાં મન કેટલું ચંચળ છે તે જણાવ્યા પછી, આવા ચંચળમનને દ્રવ્યાનુયોગના વિષયથી અથવા અધ્યાત્મ યોગના વિષયથી મહાત્ કરી સ્થિર કરી શકાય છે; તેથી હવે આ સ્તવનમાં દ્રવ્યાનુયોગના માધ્યમે યોગીરાજ અધ્યાત્મ ફરમાવી રહ્યા છે. સ્વભાવ ધર્મ - વસ્તુ સ્વભાવની ઓળખ કરાવી રહ્યા છે. આત્માનો શમતા-સ્થિરતા-અક્રિયતા ધર્મ સમજાવી રહ્યા છે.
ધરમ પરમ અરનાથની, કેમ જાણું ભગવંત રે
સ્વ-પર સમય સમજાવીએ, મહિમાવંત મહંત રે. ધરમ પરમ..૧
શુદ્ધાંતમ અનુભવ સદા, સ્વ-સમય એહ વિલાસ રે.. પરબડી છાંહડી જે પડે, તે પર-સમય નિવાસ રે.. ધરમ પરમ..૨
દરેક પદાર્થ પોતાનામાં નિશ્ચય સ્વરૂપે છે.
પરંતુ અન્ય પદાર્થના સંબંધમાં આવે છે તે વ્યવહાર રૂપે છે.
અર્થ : યોગીરાજ આનંદઘનજી મહારાજા અરનાથ પ્રભુને વિનંતી કરીને પૂછી રહ્યા છે કે, આપનો પરમ ઉત્કૃષ્ટ એવો મહિમાવંત આત્મધર્મ હે મહિમાવંત અતિશયોથી પ્રતિભાવંત મહાપ્રભુ! હું કેવી રીતે જાણી શકું? સ્વ-સમય અને પર-સમયને સમજાવવાની હે પ્રભો! આપ કૃપા કરો! હું અજ્ઞાની, રાગ-દ્વેષથી ભરેલો હોવાથી આપનો પરમ ધર્મ કેમ સમજી શકું? તેથી આપ મને સમજાવો. અહીં અરનાથ શબ્દનો કવિશ્રીએ શ્લેષ પણ
