________________
શ્રી કુંથુનાથજી ,
a
660
660
જ્ઞાયક સ્વભાવમાં આવરણ, ઊણપ કે અશુદ્ધિ આવતી નથી. તે જીવી તું તને ઓળખીને તું તારા પોતામાં લીન થાય તો સર્વગુણોની ચમક તારી પૂર્ણ પર્યાયમાં અભેદરૂપે પ્રગટ થશે. આત્માને ઓળખ્યા વિના કોઈ કાળે ભવનો અંત નહિ આવે. આત્માને ઓળખવો એટલે પોતે પોતાને ઓળખવો. પોતાને ઓળખે, પોતાના પોતને-પોતાપણાને જાણે તો પોતાપણું આવે, પોતાપણું પામે અને પોતાપણાને માણે.
જે જે કર્યું તે કાન ન ધારે, આપ મતે રહે કાલો સુર નર પંડિત જન સમજાવે, સમજે ન મારો સાલો હો.કુંથુ..૬
અર્થ મારા મનને હું જે જે સારી વાત કહું છું તેને તે સાંભળતું નથી અને પોતાની અશુભ વિચારણામાં જ કાલો એટલે મલિન રહે છે અથવા તો દોઢડાહ્યું થઈને રહે છે.
વળી તેને દેવો, મનુષ્યો કે પંડિતો, જો કે ઘણું સમજાવે છે, તો પણ મન એ મારી કુમતિરૂપી સ્ત્રીનો ભાઈ હોવાના નાતે મારો સાળો થયો, તે મનરૂપી સાળો સમજતો જ નથી અર્થાત્ હે પ્રભો! મારું મન આપની સાથે જામતું નથી. ' વિવેચનઃ આ દુઃખમય-પાપમય અસાર સંસારથી નિવૃત થવા અથવા તો પ્રભુની સાથે લીનતા સાધવા હું મનને સમજાવું છું અને તેને ઠેકાણે લાવવા પ્રયત્ન કરું છું, તે સર્વને આ દુષ્ટ મન સાંભળતું નથી. જેમ બહેરા માણસ આગળ ગમે તેવું સારું સંગીત વગાડવામાં આવે તો તેનો કોઈ અર્થ સરતો નથી, તેમ આ મનને ગમે તેટલું સમજાવવામાં આવે તો પણ તે તેના તોરમાં ને તોરમાં રહે છે, તેની જીદ છોડતું નથી, તેના અહમ્ ને મુકતું નથી. તે પોતે છે મલિન, છતાં તે મલિનતાને છોડવા પણ
સુખ એટલે દુઃખી ન થવું, પ્રેમ એટલે કેષ ન કરવો અને જ્ઞાન એટલે રાગ ન કરવો.
