________________
શ્રી શાંતિનાથજી
600
મહાપુરુષતા એ ક્યાં રહ્યા છે અને શું કરે છે તે જોવામાં નથી પણ તેના અંતઃકરણમાં અને વચનમાં પ્રતિષ્ઠા કોની છે ? તે જોવામાં છે.
મહાપુરુષની મહાપુરુષતા એ છે કે તેઓ ગચ્છ, મત, સંપ્રદાયના મતભેદોથી હંમેશા દૂર હોય છે. વાડાબંધી, ફિરકાબંધી, કિલ્લેબંધી ઉપર બહુભાર ન આપતા સર્વત્ર વીતરાગ પરિણમન કેમ પ્રગટે ? તેના ઉપર જ તેઓનું લક્ષ્ય વિશેષ હોય છે. દુષમ કાળના પ્રભાવથી મહાપુરુષોએ કહેલી કોઈ વાત બુદ્ધિમાં ન બેસે તો પણ તેનું ખંડન કરનારા હોતા નથી કારણકે આજે જે વાત ન બેસતી હોય તે જ વાત અંતઃકરણની વિશુદ્ધિ વધતા, “ઉદાર અને વિશાળ દૃષ્ટિકોણ અપનાવતા, અપેક્ષા વિશેષથી સમાધાન થતાં સમજાઇ જાય છે. માટે મારી બુદ્ધિમાં જે ન બેસે, અથવા તો શાસ્ત્રોમાં જે વાત જોવા ન મળતી હોય તેવી વાત કોઇ પ્રામાણિક અનુભવી પુરુષ વિશેષ કહે તો તે ન સમજાય તો પણ મૌનપણે-ગર્ભિતપણે સ્વીકારનારા હોય છે અથવા તો તત્ત્વ તો જ્ઞાની જાણે, આપણે શું વિશેષ કહી શકીએ ? એમ વિચારી સમાધાન કરનારા હોય છે.
ન
આ વિષયમાં પુણ્યપાલ નરેશને આવેલા સ્વપ્નોના ફળાદેશમાં ખુદ ભગવાન દ્વારા કમળના સ્વપ્નનો અપાયેલો ફળાદેશ વિચારણીય છે. આપણી આંખો ઉઘાડનારો છે. સરોવરોમાં કે ઉપવનોમાં કમળો ઉગશે નહિ, ઉકરડામાં ઉગશે પણ તેની કોઈ કિંમત કરશે નહિ. આવા સ્વપ્નનો ફળાદેશ પ્રભુએ એ કર્યો છે કે ઉત્તમ આત્માઓ, એકાવતારી કે દ્વિ અવતારી કે અલ્પ કાળમાં મોક્ષે જનારા આત્માઓ જૈનકૂળોમાં પ્રાયઃ જન્મશે નહિ. સામાન્ય કૂળોમાં જન્મશે પણ ત્યાગમાર્ગ લઇ શકશે નહિ તેથી લોકો તેને ઓળખી શકશે નહિ. તેના દ્વારા લોકોને જે લાભ થવો જોઇએ તે થશે નહિ. કોઇ વિરલા જ તેને આંતરચક્ષુથી ઓળખી આત્મકલ્યાણ સાધશે.
નિશ્ચયને છોડો મા અને વ્યવહારને તરછોડો મા !
