________________
નક્ષપન્વત: કારાગા
દ્વિત્વ કરાએલા ધાતુથી તેમજ નક્ નિદ્રા ખાટ્ટ ચાત્ અને શાસ્ [૧૮૯૧ થી ૧૮૯૫] આ નક્ષતિ પાંચ ધાતુથી પરમાં રહેલા અવિત્ - શિત્ એવા અન્ પ્રત્યયને પુણ્ આદેશ થાય છે. હૈં ધાતુને યસ્તનીનો અદ્ પ્રત્યય. ‘હવ: જ્ઞિતિ ૪-૧-૧૨’થી ૬ ને કિત્વ. ‘હોર્ન: ૪-૧-૪૦’થી અભ્યાસમાં હૈં ને ગ્ આદેશ. આ સૂત્રથી અન્ પ્રત્યયને પુસ્ આદેશ. ‘અદ્ધાતો ૪-૪-૨૯’થી ધાતુની પૂર્વે ગર્. ‘પુર્ પૌ ૪-૩-૩’થી હૈં ના ૩ ને ગુણ એ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુવુ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેઓએ હોમ્યું. નક્ષ રિકા નાળુ સજાર્ અને શસ્ ધાતુને હ્યસ્તનીનો અત્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી અર્ પ્રત્યયને પુણ્ આદેશ. ધાતુની પૂર્વે સદ્. ‘રૂડેશ્ ૪-૩-૯૪'થી ાિ ધાતુના અન્ય આ નો લોપ. ‘પુસ્પી ૪-૩-૩’થી વૃના ત્ર ને ગુણ ર્ આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી અનથ્થુ: અનુિં: અનાવરું: સવામુ: અને અશામુ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - ખાધું. દરિદ્ર થયા. જાગ્યા. પ્રકાશિત થયા. અનુશાસન કર્યું. ॥૬॥
-
अन्तो नो लुक् ४।२।९४॥
દ્વિત્વ કરાએલા ધાતુથી અને નથ્થુ નિદ્રા નાળુ ચામ્ અને શાસ્ ધાતુથી પરમાં રહેલા શિત્ અવિત્ પ્રત્યયના અન્ય્ ના ર્ નો લોપ થાય છે. હૈં ધાતુને વર્તમાનાનો અન્તિ પ્રત્યય. ‘વ: શિતિ
૮૫