________________
વૃત - વૃત - તૃતિ - છૂટ - ડ્રોડસિવ: સાવ
કાઝાગા
વૃત્ વૃત્ નૃત્ છમ્ અને વૃદ્ ધાતુથી પમાં રહેલા સિદ્ પ્રત્યયને છોડીને અન્ય સાઃિ અશિત્ પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પથી દ્ થાય છે. [૩રપ૬૪૧૦) ધાતુને ભવિષ્યન્તીનો સ્થતિ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી તેની પૂર્વે , નય૪-૩-૪થી ૪ને ગુણ મમ્ આદેશ. “નાખ્યૉ૦ ૨-૩-૧૫થી ચતિ પ્રત્યાયના ને ૬ આદેશ થવાથી ર્નિતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ટું ન થાય ત્યારે અતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. સૂ.નં.૪-૪-૪૭ માં જણાવ્યા મુજબ આ સૂત્રના ઉદ્દેશ્ય સ્થળે સામાન્ય સૂત્ર [૪-૪-૩૨)થી નિત્ય સિદ્ધ હોવાથી તેનો આ સૂત્રથી વિકલ્પથી નિષેધ સમજવો. જેથી રૂ રહિત ઉદાહરણોનો પ્રથમ નિર્દેશ વૃત્તિમાં સદ્ગત જણાશે. અર્થ - કાપશે અથવા ઘેરી લેશે - વીટાળશે. . - વૃત્ ધાતુને તુમ૦િ ૩-૪-૨૧થી સન્ પ્રત્યય. ઉપર
જણાવ્યા મુજબ તેની પૂર્વે પ્રાપ્ત ર્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ. "પાજો ૪-૩-૩૪'થી સન [નિ ] ને શિર્વઃ ભાવ. વૃત્ ને સન્ય ૪-૧-૩થી ધિત્વ. ચન્ગના ૪-૧-૪થી અભ્યાસમાં અનાદિવ્યજ્જનનો લોપ. ‘તોડત્ ૪-૧-૩૮થી અભ્યાસમાં ને આ આદેશ. “સન્યસ્થ ૪-૧-૧૯થી અભ્યાસમાં જ ને આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી ત્રિવૃતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી રૂનો નિષેધન થાય ત્યારે વિવૃત્ + { + + આ અવસ્થામાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ ને ગુણ સત્ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી વિચર્નિતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - મારવાની અથવા ગૂંથવાની ઈચ્છા કરે છે.
૨૯૫
