________________
પૂર્વે પ્રાપ્ત રૂદ્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ, ‘અધશ્ર્વતુ૦ ૨-૧-૭૯’થી ત્ ને ર્ આદેશ. ‘તૃતીય૦ ૧-૩-૪૯'થી રધ્ ધાતુના ક્ ને ર્ આદેશ થવાથી રદ્ધા આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી રૂદ્ "નો નિષેધ ન થાય ત્યારે ધતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - રાંધશે. રૂટ
નિષ: ૪।૪।રૂશા
નિક્ + પ્ ધાતુની પરમાં રહેલા [ત્ર અને ૩ળવિ ભિન્ન] સાદ્રિ અને તત્ પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પથી રૂર્ થાય છે. નિર્ [નિર્, નિ]+ધ્ ધાતુને વસ્તની નો તા પ્રત્યય. તેની પૂર્વે ‘સ્તાદ્યશિતો ૪-૪-૩૨’થી પ્રાપ્ત ર્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ, પ્ ધાતુના ઉપાન્ત્ય ૩ ને ‘નયોરુવા૦ ૪-૩-૪'થી ગુણ એ આદેશ. ‘તવŕ૦ ૧-૩-૬૦’થી તા પ્રત્યયના હૂઁ ને દ્ આદેશ થવાથી નિષ્હોટ્ટા આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી રૂર્ નો નિષેધ ન થાય ત્યારે નિષિતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - કાઢશે. ।।૩।।
૨૭૭
