________________
હિં ક્ષે
રૂ૧/૧૧oll
:
નિન્દા અર્થ ગમ્યમાન હોય તો એકાWક જિમ્ નામને નિન્યવાચક નામની સાથે તપુરુષ ઘારય સમાસ થાય છે. જે રાણા (વો રક્ષતિ) અને કો જી (વો ન વતિ) આ વિગ્રહમાં આ સૂત્રથી બ્રિમ્ નામને અને જો નામની સાથે તસ્કુરુષ ફર્મધારય સમાસાદિ કાર્ય થવાથી ક્રિરના અને ક્રિી: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- પ્રજાનું રક્ષણ ન કરનાર ખરાબ રાજા. ભારાદિને વહન ન કરનાર ખરાબ બળદ. ક્ષે રૂતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ક્ષેપ - નિના અર્થ ગમ્યમાન હોય તો જ વિનું નામને નિર્ધવાચક નામની સથે તપુરુષ વર્મધારય સમાસ થાય છે, તેથી જો રની તંત્ર ? અહી નિંદા અર્થ ગમ્યમાન ન હોવાથી આ સૂત્રથી વિમ્ નામને રનનું નામની સંથે તપુરુષ-ર્મધારય સમાસ થતો નથી. તેમ જ નિન્દા અર્થમાં જ જિમ્ નામને તપુરુષ-ર્મધારયે સમાસ ઉપર જણાવ્યા મુજબ થાય - આ પ્રમાણે નિયમના વિધાન માટે આ સૂત્રનો આરંભ હોવાથી વિશેષi૦ રૂ-૧-૨૬’ થી પણ ક્રો રના તત્ર અહીં જિમ્ નામને રગન નામની સાથે પુરુષ ધારય સમાસ થતો નથી. વિનિનું અને વિલે નામને અનુક્રમે રાખજો ૭-રૂ-૧૦૬ થી અને “જોત. ૭-૩-૧૦૧” થી પ્રાપ્ત સમાસાન્ત સત્ પ્રત્યયનો “ર જિ: ક્ષે ૭-૩-૭૦' થી નિષેધ થાય છે. - એ યાદ રાખવું. /99 ||
