________________
પરંતુ આ સૂત્રથી તપુરુષ સમાસ થતો નથી. જેથી કુષ્ણુરુષ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દુષ્ટ પુરુષ છે જ્યાં તે પ્રામાદિ. II૪૩
सुः पूजायाम् ३१४४॥
બહુવ્રીહિ વગેરે અન્ય સમાસની પ્રાપ્તિ ન હોય તો પૂજાર્થક સુ અવ્યયને નામની સાથે નિત્ય તહુરુષ સમાસ થાય છે. શમનો રાના આ અર્થમાં આ સૂત્રથી સુ અવ્યયને રીઝન નામની સાથે આ સૂત્રથી તપુરુષ સમાસ. સુરીનનું નામને “રાન : -રૂ-૧૦૬’ થી પ્રાપ્ત સમાસાન્ત પ્રત્યયનો “પૂનાસ્વતે
રૂ-કર' થી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી સુરીના આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - સારો રાજા. કચ રૂતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ બહુવીહિ વગેરે સમાસની પ્રાપ્તિ ન હોય તો જ પૂજાર્થક નુ અવ્યયને નામની સાથે તપુરુષ સમાસ નિત્ય થાય છે, તેથી મદ્રાણાં સમૃદ્ધિ આ અર્થમાં વિજ઼િ સમીપ૦ રૂ9-રૂ' થી સુઅવ્યયને મદ્ર નામની સાથે અવ્યવીભાવ સમાસની પ્રાપ્તિ હોવાથી તે સૂત્રથી અવ્યવીભાવ સમાસાદિ કાર્ય થાય છે. પરંતુ આ સૂત્રથી તપુરુષ સમાસાદિ કાર્ય થતું નથી. જેથી સુમદ્રમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - મદ્રદેશવાસીઓની સમૃદ્ધિ. અહીં સૂત્રમાં પૂજાર્થક (અવ્યયનો ઉલ્લેખ હોવા છતાં અતિશયાર્થક પણ સુ અવ્યયનું ગ્રહણ છે. અન્યથા સુમદ્રમ્ આ પ્રત્યુદાહરણનું અભિધાન અસગ્ગત થશે - એ યાદ રાખવું. જા
अतिरतिक्रमे च ३१/४५॥
બહુવીહિ વગેરે અન્ય સમાસની પ્રાપ્તિ ન હોય તો ગતિષ્ઠમ અને પૂના અર્થના વાચક તિ અવ્યયને નામની સાથે નિત્ય તપુરુષ સમાસ થાય છે.
