________________
પ્રાપ્ત અન્ આદેશનો; નિપાતનના કારણે આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી નાસત્ય: આવો પ્રયોગ થાય છે, અર્થક્રમશઃ નખ. અસત્યભિન્ન. ૧૨૮।।
અન્ સ્વરે રૂ|ર|૧૨થી
`સ્વરાદિ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા નક્ ને ર્ આદેશ થાય છે. નાસ્યનો યસ્ય આ વિગ્રહમાં ‘હ્રાર્થં રૂ૧-૨૨' થી બહુવ્રીહિ સમાસ. આ સૂત્રથી નગ્ ને અન્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનન્તો નિન: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ચૌદમા શ્રી અનન્તનાથસ્વામી તીર્થંકર. ૧૨૯।
હો:
: ઋતુ તત્પુરુષે રૂ/ર/૧૩૦થી
સ્વરાદિ - ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો; તત્પુરુષ સમાસમાં ૐ નામને ર્ આદેશ થાય છે. કુત્સિતોઽશ્વ: આ અર્થમાં ‘ગતિવ૨૦ રૂ-૧-૪૨’ થી ઠુ નામને શ્વ નામની સાથે તત્પુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી દ્દુ નામને ર્ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી પશ્વ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ખરાબ ઘોડો. તત્પુરુષ કૃતિ વિમ્ ? આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ તત્પુરુષ સમાસમાં જ સ્વરાદિ નામને कु ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા આદેશ कद् થાય છે. તેથી કુત્સિત ઉષ્ટ્રો સ્મિન્ ટેશે આ અર્થમાં ‘હ્રાર્થ૦૩૧-૨૨’ થી ૐ નામને ઉષ્ટ્ર નામની સાથે બહુવ્રીહિ સમાસાદિ કાર્યથી
=
२८१
