________________
ને ‘ટાકો૦ ૧-૪-૬' થી જ્ઞ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી િન ઉપડુમ્પેન આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ઘડાની સમીપે રહેલાથી
અમારે શું ? ।
અવ્યયીમાવસ્યંતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અકારાન્ત અવ્યયીભાવ સમ્બન્ધી જ તૃતીયા વિભક્તિના સ્થાને વિકલ્પથી અમ્ આદેશ થાય છે. તેથી ત્રિયોપઝુમ્ન આ બહુવ્રીહિ (જુઓ પૂ.નં. ૩-૨-૨) સમાસથી વિહિત યા પ્રત્યયના સ્થાને આ સૂત્રથી અભ્ આદેશ ન થવાથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રિયોવછુમ્મેન આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - પ્રિય છે ઉપકુંભ જેને તેનાથી. ।।૩।।
સંતાવા ૩ | ૨
-
·
૪ ॥
અકારાન્ત અવ્યયીભાવ સમ્બન્ધી સપ્તમી વિભક્તિના સ્થાને વિકલ્પથી ગમ્ આદેશ થાય છે. ૩૬ઠુક્ષ્મ નામને (જુઓ રૂ. નં. ૩-૨-૨) વિહિત સપ્તમી વિભક્તિના કિ પ્રત્યયના સ્થાને આ સૂત્રથી ગમ્ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી ૩પક્કુમ્ભમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અને વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી સ્રમ્ આદેશાદિ કાર્ય ન થાય ત્યારે પન્નુમ્મૂ નિષેહિ આવો થાય છે. અર્થ - ઘડાની પાસે મુક !. अव्ययीभावस्येत्येव = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અકારાન્ત અવ્યયીભાવ સમ્બન્ધી જ સપ્તમી વિભક્તિના સ્થાને વિકલ્પથી अम् આદેશ થાય છે. તેથી પ્રિોપદ્યુમ્ન + કિ આ અવસ્થામાં બહુવ્રીહિ સમ્બન્ધી સપ્તમી વિભતિના કિ પ્રત્યયને આ સૂત્રથી અભ્ આદેશ ન થવાથી પ્રિયોપછુપ્તે આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ઘડાની સમીપનું પ્રિય છે જેને તેમાં. સૂ.નં. ૩-૨-૩ અને ૩૨-૪ આ બંન્ને સૂત્રોનું સ્વતન્ત્ર નિર્માણ સૂ.નં. ૩-૨-૫ માં સપ્તમ્યાઃ ની અનુવૃત્તિ માટે છે એ યાદ રાખવું. ॥૪॥
१५९
