________________
મ્યપુર: સ્વધ્રૂમ્યાં ન રૂ|૧/૧૨૩//
શ્વશ્ર્વ શબ્દની સાથે સહોતિ ગમ્યમાન હોય તો એક શ્વશુર નામનો વિકલ્પથી શેષ થાય છે. શ્વશુરÆ શ્વભ્રૂષ આ વિગ્રહમાં આ સૂત્રથી એક શ્વશુર શબ્દનો શેષ વગેરે કાર્ય થવાથી શ્વશુરી આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી શેષ ન થાય ત્યારે ઘાર્થે દ્વન્દ્વ:૦ રૂ-૧-૧૧૭' થી સ્વશુરી નામને શ્વભ્રૂ નામની સાથે વ્રુન્દ્વ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી સ્વધ્રૂમ્વશુરી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - સાસુ અને સસરો. સૂત્રમાં શ્વત્રૂમ્યામ્ આ પ્રમાણે દ્વિવચન નો નિર્દેશ બંન્ને જૂ શબ્દના સંગ્રહ માટે છે. શૂર ની પત્ની વાચક અને શ્વભ્રૂ જાતિવાચક આ બંન્ને નામનો સંગ્રહ; સૂત્રમાં દ્વિવચનથી કર્યો છે. અન્યથા જાતિવાચક શ્વભ્રૂ ના પ્રયોગ સ્થળે સ્વગુરૌ આવો પ્રયોગ; ‘પુરુષઃ સ્ત્રિયા ૩-૧-૧૨૬' થી નિત્ય થાત. ||૧૨ણા
વૃો ચૂના તન્માત્રમેરે ૩/૧/૧૨૪||
યુવ પ્રત્યયાન્ત નામની સાથે સહોત ગમ્યમાન હોય તો વૃદ્ધ પ્રત્યયાન્ત નામનો; એ બંન્ને નામોમાં માત્ર પ્રત્યયકૃત જ (પ્રકૃતિ કે અર્થકૃત નહીં) ભેદ હોય તો એક શેષ થાય છે. (યુર્વે અને વૃદ્ઘ પ્રત્યયના સ્વરૂપ માટે જુઓ સૂ.નં. ૬-૧-૨-અને ૩) શાર્પશ્વ ગાયળગ્ન અહીં યુવ પ્રત્યયાન્ત શયળ નામની સાથે સોતિ ગમ્યમાન હોવાથી આ સૂત્રથી વૃદ્ધ પ્રત્યયાન્ત ગર્ભ
૧૦૬
