________________
કુમાર પ્રવૃત્નિતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- કુમારી સાધ્વી. કુમારી સંન્યાસિની. અહીં શ્રમળા વગેરે ની અપેક્ષાએ વિશેષ્યવાચક કુમાર નામના પૂર્વનિપાત માટે આ સૂત્રનો આરંભ છે. અન્યથા અહીં ‘વિશેષ ૦ ૩-૧-૬૬' થી. જર્મધારય સમાસ સિદ્ધ જ હતો.
||૧૧૫/
મયૂરધ્વંસòત્યાય: રૂ/૧/૧૧/
મયૂરધ્વંસાદ્રિ ગણપાઠમાંના મયૂરધ્વંસ વગેરે નામોમાં ર્મધારય - તત્પુરુષ સમાસનું નિપાતન કરાય છે. Żસવાસૌ મજૂર: અને મુણ્ડત્તાસૌ મ્નોનઃ આ વિગ્રહમાં ધ્વંસ નામને મયૂર નામની સાથે અને મુત્તુ નામને શ્વોન નામની સાથે આ સૂત્રથી તત્પુરુષ ર્મધારય સમાસ. નિપાતન કા૨ણે સમાસમાં વિશેષ્યવાચક મયૂર અને શ્રોન નામનો પૂર્વનિપાત વગેરે કાર્ય થવાથી મયૂરધ્વંસજ: અને મ્નોનમુણ્ડ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃધૂર્ત મયૂર. માથું મૂંડાવેલ કમ્બોજ વંશીય ક્ષત્રિય.
एहि ईडे एवं जल्पो यस्मिन् अश्नीत पिबत एवं जल्पो યસ્યાં ક્રિયાયામ્ અને કુરુ ટમ્ વં નો યસ્ય આ વિગ્રહમાં નિપાતનના કારણે અન્ય પદાર્થના પ્રાધાન્યમાં આ સૂત્રથી હિ (ક્રિયાપદ) ને ા નામની સાથે; અશ્મીત શબ્દ ને વિદ્યુત શબ્દ સાથે અને દ્ગુરુ શબ્દને છૂટ નામની સાથે આ સૂત્રથી તત્પુરુબ-જર્મધારય સમાસ, ‘હ્રાર્થે રૂ-૨-૮' થી સ્યાદિ વિભક્તિનો લોપ. ‘વીવે ૨૪-૧૭' થી જ્ઞ નામના અન્ય જ્ઞા ને -હસ્વ જ્ઞ આદેશ વગેરે કાર્ય थवाथी एहीडं कर्म, अश्नीत पिबता क्रिया ने कुरुकटो वक्ता આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- હે સ્ત્રિ ! આવું - આવું બોલવાનું
९८
