________________
૯O
નિર્દેશથી અહીં વર્ણને પ્રત્યય સંજ્ઞા થાય નહીં. ગાસનઃ પરિભાષાથી હ્રસ્વ સ્વર હોય તો હૃસ્વરૂઅને દીર્ઘ સ્વર હોય તો દીર્ઘ કરવો.
- નિત્ ૨.૧.૪૮ અર્થ:
“મમ્ સર્વનામનાં ૬ થી પર રહેલાં વર્ણનો (ા નાં સ્થાને)
આદેશથી પૂર્વે ૩વર્ણ થાય છે. વિવેચન : ફનલિતિ વિન્? મyયા – અહીં કયા તે સ્ત્રી. હોવાથી ન થવાનો
સંભવ જ નથી. માલુવર્ષોમાં મનુનલખ્યું હોત તો “અનુયા' આ પ્રયોગમાં ના+ માં માનો આદેશ કરતાં પૂર્વે માલુવડનુસૂત્રથી આદેશ થાય તો વહે.. થી “નવા પ્રયોગ થાત પરન્તુ અનુલખ્યું છે તેથી “ચેત થી ૩પ્રત્યય પરછતાં પૂર્વનાં આ નો થઈ પદ્વતોડયા થી ન થયાં પછી મધુવન્નુ લાગે તેથી અમુયા” પ્રયોગ સિદ્ધ થાય છે. આ સૂત્ર ૨.૧.૪૭નું અપવાદ સૂત્ર છે.
' યારીઃ ૨.૧.૪૯ અર્થ: બ.વ.માં વર્તમાન કર્યું નાં મ થી પરમાં રહેલાં નો શું થાય છે. વિવેચન : િિત વિમ્ ? અમૂક રિયઃ અહીં બ.વ.માં વર્તતાં મ નાં મળી
પરમાં નથી. પરંતુ મા છે. તેથી આ સૂત્ર ન લાગ્યું.
દ્િવતિ થી નો શુ થયાં પછી આ સૂત્રથી નો છું થાય છે. પ્રશ્ન: મુજે માં “' પછી છે. તો રૂ કેમ ન થયો? કારણ કે “તનુષ્ય
પતિત પ્રણોને પૃાત ” એ ન્યાયથી જ સહિત અન્ નાં મ્
પછીનાં નો છું થવો જોઈએ ને ? જવાબ : સાચી વાત છે. છતાં પણ પછી ૩નું વ્યવધાન હોવાથી પનો હું
થયો નથી. અનંતર ા હોય તોજ થાય.
धातोरिवर्णोवर्णस्येयुत् स्वरे प्रत्यये २.१.५० અર્થ: સ્વરાદિ પ્રત્યય પરછતાં તેની પૂર્વના ધાતુ સંબંધીરૂવર્ણ અને વર્ણનો
અનુક્રમે રૂ-જૂ થાય છે. સત્રસમાસઃ રૂ વશિ૩ વશ પતય સમાહાર: - વર્ષોવર્ણમ સંસ્થા (સમા..)
૬ ૨ ૩૬ ૨ પતયોઃ સાહ: – યુદ્. (સમા..) ઉદા. નિય-તુવી નિ ધાતુ અને તૂ ધાતુને વિશ્વ પ્રત્યય લાગીને નામ
