________________
સૂત્ર
:
વેવિવનમ્ (૧-૨-૩૪)
અર્થ :- કોઈ પણ સ્વર પરમાં આવતાં દ્વિવચનાન્ત એવા ર્દૂ, ૐ અને છુ અસન્ધિભાવ પામે છે.
અપવાદ છે.
આ સૂત્ર ૧૪ સ્થાને લાગે છે. રૂરૂ+ ૧૪ સ્વર. દા.ત. સુનીહિરૂ +ઽતિ આ સૂત્રથી અસન્ધિ થવાથી સુનીહિર જ્ઞતિ વિકલ્પ પક્ષે સમાનાનાં (૧-૨-૧) થી જુનીહીતિ.
૫૧
સૂત્રસમાસ- ફેવ્ડ વ્વ પદ્મ તેષાં સમાહારઃ વેર્ (સમા. ધન્ધ) ઢે વચને યસ્મિન્ તવ્ - દ્વિવવનમ્ (બહુ.)
વિવેચન : - આ સૂત્ર ‘સમાનાનાં.....’ (૧-૨-૧), ‘વર્ગાઢું..’ (૧-૨-૨૧) દ્વૈતો (૧-૨-૨૩) નો અપવાદ છે.
આ સૂત્ર ૪૨ જગ્યાએ લાગે છે- ૐ + ૧૪ સ્વર, +૧૪,૬ +૧૪ સ્વર, ૪૨.
મુની + ઙહ = મુની ગૃહ અહીં સમાનાનાં (૧-૨-૧) થી દીર્ઘ ન થયો.
=
= સાધૂ તૌ અહીં વતિ (૧-૨-૨૧) થી
साधू + एतौ ૐ નો વ્ ન થયો.
માલે + રૂમે = માતે મે. અહીં દ્યૂતો (૧-૨-૨૩) થી ટ્ ન થયો.
=
પપેતે -કૃતિ - પવેતે કૃતિ અહીં ઐતો (૧-૨-૨૩) થી વ્ ન થયો.
ૐ અને ૬ સિવાયના સ્વર હોય તો આ સૂત્ર લાગે નહીં.દા.ત. वृक्षौ + ત્ર અહીં દ્વિવચનાન્ત છે, પણ Í, , પ્ નથી. પણ સૌ છે.તેથી પ્રોઢ઼ૌતો....(૧-૨-૨૪) થી વૃક્ષાવત્ર થયું. દ્વિવચનાન્ત ન હોય તો પણ આ સૂત્ર ન લાગે. જેમકે મારી + 3ત્ર અહીં ર્ફે છે,તે દ્વિવચનાન્ત નથી.તેથી અસન્ધિ ન થતાં વર્દ્રિ (૧-૨-૨૧) થી માયંત્ર થાય છે.
.
O
