________________
- ૪૮ સૂત્રનોસમાસ તન્મે હિતમ્ = તતિમ તરિત્ર (ચ. તત્પ.)
પિતૃ + . અહીં તત્ર સાથી (૭-૧-૧૫) ય પ્રત્યય થયો. આ સૂત્રથી ૨ થવાથી પિશ્ચમ થયું. જો તદ્ધિતનો ન હોય તો ન લાગે. 9 + 4 (ધ્ય) ‘ઋવર્લ્સ' (૫-૧-૧૭) થી ધ્ય.આ કૃદન્તનો ય પ્રત્યય હોવાથી આ સૂત્રથી * નોર્ન થતાં તામિકોડ®નિ.” (૪-૩-૫૧) થી વૃદ્ધિ થવાથી છાર્યમ થયું.
(સંધિ પ્રકરણ પૂર્ણ થયું) સૂત્ર :
પોતઃ પજાજોડા લુવ (૧-૨-૧૭) અર્થ - પદાન્તમાં રહેલા પ્રકાર અને કાર થકી પર ૩૩ કારનો લુક થાય છે. સૂત્રનો સમાસ: પ્રધ્ય ગ્રોવ તયો સમાહારઃ ટ્વિોત્ તસ્ય (સમા.,).
uસ્ય ગ્રન્તઃ શાન્તિ તસ્મિન્ (પ..) વિવેચન- આ સૂત્ર ઇતો.' ૧-૨-૨૩ અને ‘ગોવતો.' ૧-૨-૨૪નો અપવાદ
છે. આ સૂત્ર બે સ્થાને લાગે છે. 9 + 31, aો + 4 દા. ત. તે + સત્ર = તેડત્ર, પદો + = પદોડત્ર (અવગ્રહચિહ્ન સમજવા માટે છે. પણ સૂત્રમાં તેવું કહ્યું નથી. પદાનમાં 9 અને ગો ન હોય તો આ સૂત્ર ન લાગે-દા.ત. 2 + ઝનમ્ = નયન”, તો + 3ઝનમ્ = ભવન્!
નોનનોડલે (૧-૨-૨૮) અર્થ :- પદાન્તમાં રહેલા ગો ના ગો નો 35ક્ષ પર આવતાં સંજ્ઞાવાચક નામ
બનતું હોય તો વ થાય છે. આ સૂત્ર હોત' (૧-૨-૨૭)નો અપવાદ છે. આ સૂત્ર એક જ સ્થાને લાગે છે. ગો + ક્ષ = ગવાક્ષ અહીં સંજ્ઞાવાચક ગોખ અર્થ કરવો. પણ ગાયની આંખ એવો અર્થ ન કરવો. જેમકે ગોઃ અક્ષાણિ = ગોડક્ષા (ગાયની આંખો) સંજ્ઞાવાચક નહોવાથી આ
સૂત્ર ન લાગતાં રોત (૧-૨-૨૭) થી 35 નો લુક થયો. સૂત્ર :
સ્વરે વડગલે (૧-૨-૨૯)
સૂત્ર :
