________________
(અધ્યાય-૭ સમાપ્તિ)
પેજ નં-૪૫૨:
આ ઢષ્ટિએ જૈન ધર્મને પણ કોઈ અમુક વર્ગમાં મૂકવાનો કોઈ પ્રયત્ન કરે, તો એને નિરીક્ષરવાદી, મનુષ્ય પૂજક, આધ્યાત્મિક, નૈતિક, સંસારત્યાગી, ઉદાસીન, નિર્વાણધર્મ માને.
સમીક્ષા:
જૈન ધર્મ નિરીશ્વરવાદી છે' એ માન્યતા ખોટી છે. જૈન ધર્મ અને જેનો ઈશ્વર (ભગવાન)ને માને છે, પણ ‘ભગવાન સૃષ્ટિના સર્જક છે’ એવું માનતા નથી. જો ઈશ્વરે સૃષ્ટિનું સર્જન કર્યું હોય તો ઈશ્વરનું સર્જન કોણે કર્યું ? તે પ્રશ ઊભો થાય. વળી, ઈશ્વર પોતે આત્મદ્રવ્ય છે કે તેથી ભિન્ન છે ? જો આત્મદ્રવ્યથી ભિન્ન હોય તો કાં જડ હોય કાં અન્ય જ કોઈ સ્વરૂપે હોય. અન્ય કોઈ સ્વરૂપ હોય તો તે કેવું છે? જો આત્મદ્રવ્યથી ભિન્ન ન હોય તો તેઓ આપણી જેમ રાગ-દ્વેષવાળા છે કે રાગ-દ્વેષથી મુક્ત છે ? જો રાગતેષવાળા હોય તો તેઓમાં અને આપણામાં ફરક રહેતો નથી અને જો રાગ-દ્વેષથી મુક્ત હોય તો પૃથ્વીનું સર્જન કરવું, જીવો ઉત્પન્ન કરવા, કોઈને સુખમાં નાખવા, કોઈને દુઃખમાં નાખવા આવી પ્રવૃત્તિ ઈશ્વર કરે નહીં. આ રીતે તર્કથી પણ સમજી શકાય તેમ છે કે ઈશ્વર સૃષ્ટિનું સર્જન કે વિનાશ કરે નહીં.
જૈનદર્શન પ્રમાણે સૃષ્ટિ અપેક્ષાએ શાશ્વત છે અને તેમાં છ પ્રકારના દ્રવ્યો છે, જે વાત આગળ જણાવી દીધી છે. આત્મા પોતે કર્મથી અને રાગ-દ્વેષ વગેરે દોષોથી મુક્ત બની પોતાનું શુદ્ધ આત્મ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરે ત્યારે તે પરમાત્મા (ભગવાન) કહેવાય.
૪૬
