________________
વિદ્યાભ્યાસ કરવા ગયો હતો. ત્યાં દૈવયોગે દુર્વ્યસનમાં લુબ્ધ થયો હતો. દ્રવ્યની જરૂર જણાતાં નૃપતિ પાસે દક્ષિણા માગવા ગયો. ત્યાં ખરી હકીકત કહેવાથી રાજાએ પ્રસન્ન થઈ ગમે તેટલું ધન ભંડારમાંથી લેવા આજ્ઞા કરી, ત્યારે પોતે કેટલું ધન માંગવું તેનો એકાંતમાં વિચાર કરવા બેઠો; પરંતુ લોભ વડે તે દ્રવ્યનું કંઈ માનપાન રહ્યું નહિ. બે માસા સુવર્ણથી માંડી ક્રોડ સોનૈયાથી પણ તેની તૃષ્ણા શાન્ત થઈ નહિ. તેનું કારણ શોધતાં પોતાની ભૂલ પોતાને સમજાણી અને સર્વ લોભ તજી સંતોષવૃત્તિ ધારી સાધુ-નિગ્રંથ થયો અને કેવળજ્ઞાન પામી મોક્ષસુખ પ્રાપ્ત કર્યું..
આષાઢભૂતિની કથા (ગાથા-૩૧૨)
ધર્મરુચિ અણગારનો એક શિષ્ય આષાઢભૂતિ નામે હતો, તે ભિક્ષાર્થ ગયેલો તેને એક અતિ સુંદર મોદક મળ્યો. તેવા મોદકના લોભથી ભિન્ન ભિન્ન રૂપ ધારી તે જ ઘરે જઈ પોતે મોદક મેળવ્યા. આવા લોભથી ગૃહસ્થનો વધારે પરિચય થતાં વિકારગ્રસ્ત બની તે ચારિત્રહીન થયો. સ્ત્રીમાં લુબ્ધ બની નટવત્ ચેષ્ટા કરવા લાગ્યો. એકદા નિમિત્ત પામી વિરક્ત થઈ પૂર્વકૃત કર્મને માટે પશ્ચાત્તાપ કરી પુનઃ પ્રવ્રુજિત થઈ ભરત ભૂપતિનું નાટક ભજવતાં તે કેવળજ્ઞાન પામ્યો.
લક્ષ્મીધરાદિકની કથા (ગાથા-૩૨૪)
કોઇ એક શ્રેષ્ઠીને લક્ષ્મીધર પ્રમુખ ચાર પુત્રો હતા. શ્રેષ્ઠીનું કુંટુંબ ધર્મવાસિત હતું. કિંતુ ઉક્ત ચારે પુત્રો મોહના અંગજ દૃષ્ટિરાગ, કામરાગ તેમજ દ્વેષને વશ થઈ જવાથી શ્રેષ્ઠી તેમને ધર્મવિમુખ થયેલા જોઈ મનમાં દુઃખિત થઇ વૈરાગ્યથી કોઈ સુસાધુ श्री पुष्पमाला प्रकरण
१७४
