________________
સારો શેઠ મળવાથી આ રીતે બને નોકરી ધર્મકાર્ય કરી શક્યા. તમારા નોકરમાં લાયકાત ભાળો, તો એને ધર્મ પમાડવાનું મન તમને થાય ને ? તમારા ઘરનું કોઈ ધર્મથી વંચિત ન રહી જાય, એવી ઈચ્છા તો ખરીને ? તમે તમારાથી બનતી મહેનત કરો, છતાં કોઈ ધર્મને ન પામી શકે, તો વાત જુદી છે, પણ તમારા મનમાં તો એમ ખરું ને કે, આ બધાને ધર્મ પમાડવો છે ? તમારા નોકરોને તમારી કરણી જોઈને તમારા માટે કેવો વિચાર આવે ? નોકરમાં યોગ્યતા હોય, તો તમારી બધી રીતભાત તો એવી ને કે, એને તમારી પુષ્પાઈની પ્રશંસા કરવાનું મન થાય જ?
આવાં ઉદાહરણો જ્યારે જ્યારે સાંભળો, ત્યારે ત્યારે જાતનો પણ વિચાર કરનારા બનો ! વિચાર કરવો કે “અભયંકર. શેઠની છાપ જેવી તેમના નોકરોના હૈયા ઉપર પડી, તેવી છાપ મારા નોકરોના હૈયા ઉપર, મારા માટે પડી છે ખરી ? નથી પડી, તો એમાં દોષ મારો છે કે નોકરોનો જ છે ? મારી નાલાયકાતથી મારા નોકરોના હૈયામાં મારા વિષયમાં સારી છાપ પડી નથી કે નોકરી એવા નાલાયક છે કે, હું સારો હોવા છતાં પણ તેમના હૈયા ઉપર મારા વિષયમાં સારી છાપ પડી નથી ?' આવો વિચાર કરો, તો એમ થવામાં જો તમારો દોષ હોય, તો તે તમારા ખ્યાલમાં આવે અને એ દોષને કાઢવાનું મન થાય ! “અભયંકર શેઠ બહુ સારા' એમ કહીને વાતને માંડી વાળો નહિ. ઝટ વિચાર કરવો કે “એ શેઠ સારા હતા, તો હું શા માટે સારો બની શકે નહિ?”
એક પૂજા કરીને અને બીજો ઉપવાસનું પચ્ચખ્ખાણ કરીને આમ બને નોકરો હૈયામાં ખૂબ ખૂબ હર્ષ પામતા શેઠની સાથે શેઠના ઘેર આવ્યા. ભોજનવેળા થઈ હતી, એટલે બન્નેને તેમને માટેનાં ભાણાં મળી ગયાં. શેઠનું ઘરકામ કરનાર નોકરે ઉપવાસ કર્યો હતો, છતાં પણ તેણે પોતાનું ભાણું પીરસાવ્યું. એણે વિચાર કર્યો કે, “મને આ ભોજન મારા કામના બદલામાં મળે છે, એટલે આ ભોજન મારા હક્કનું છે. આ ભોજન મારું રળેલું છે, એટલે મારા પુયે જો કોઈ મુનિરાજ અત્યારે અહીં આવી જાય, તો હું તેમને મારું આ ભોજન વહોરાવી દઉં !'
ઘરકામ કરનારો નોકર જેવો નોકર પણ કેવો વિચાર કરે છે, એ
B
ombolllllllllllll
આ. રામચન્દ્રસૂરિ સ્મૃતિગમાળા- ૮૨
ll