Page Text
________________
સુખને ચીપકી જવું ગમતું નથી. પરલોકના સુખને ઇચ્છનારો હોય, હોમ, હવન, આરતિ, પૂજન, છીંકારના જાપ જપતો હોય, પણ મોક્ષ સામે ન હોય, દેવલોક રમતો હોય, મધ્યમ તિરસ્કારને પાત્ર નથી. સત્સંગ મળી જાય તો ઉત્તમની પાયરીમાં ચઢી જાય.
સુખ મળશે તો ધર્મથી જ આ શ્રદ્ધા મધ્યમ હોય છે. બધા જ સ્થાને ધર્મનો પ્રભાવ માને. સદ્ગુરૂ મળે તો આશય બદલાઈ પણ જાય. આ લોકનાં સુખોને પૂળો મૂકનાર હોય, પુન્યને ઉપાર્જન કરવાનું મન હોય... પચાસ વર્ષના ચારિત્રમાં દશ હજાર વર્ષમાં સુખોને મેળવવાની આશંસા હોય. (૪) વિમધ્યમ કોને કહેવાય?
કોઈ તીર્થયાત્રાએ લઈ જાય તો ય જાય અને હીલ સ્ટેશને લઈ જાય તો ય જાય. સવારે વ્યાખ્યાન જાય, સાંજે સિનેમા જોવા જાય. જેવો સંગ તેવો રંગ, રંગાઈ જાય. માર્ગાનુસાર પાંત્રીશ ગુણવાળા આ બે પ્રકારમાં આવી જાય, જેથી સતત ઉપદેશની જરૂર રહે. આપતા જ રહેવું. (૫) ઉત્તમ કોને કહેવાય?
ઉત્તમની નજરમાં આલોક, પરલોક નથી, માત્ર મોક્ષ જ હોય, આત્માની અંદર આઠ પ્રકારનાં કર્મ છે ત્યાં સુધી સંસાર છે જ, જેના રક્તમાં ડાયાબીટીશનો રોગ હોય તેને ખબર જ છે કે, ગુમડાં થવાનાં જ, તેથી તે મૂળ રોગને કાઢવા પ્રયત્ન કરતો હોય, આ જન્મમાં જ આઠે કર્મને બાળવા તે ઇચ્છતો હોય છે. મોક્ષના એક લક્ષ્યવાળો તે સમક્તિ જ હોય. દરેક ક્રિયા તે મોક્ષ માટે જ કરે. અષાઢી શ્રાવકને શંકા થઈ પ્રભુને પૂછે છે, પ્રભો? મારો મોક્ષ ક્યારે? ગૌતમ પણ વારેવારે મહાવીરને પૂછતા, યાજ્ઞવક્યની પત્ની મૈત્રીયી અજૈન હતી, તેનો પતિ તેને પૂછે છે અને સાડી લાવીને આપે છે, ત્યારે મૈત્રીથી તેને કહે છે, યેન મર્દ સમૃત ા તે લિંક યુ જેનાથી હું અમર ન બને તેને લઈને હું શું કરું? અજૈનમાં પણ આવો અનાસક્ત ભાવ હતો. (૫) ઉત્તમોત્તમ કોને કહેવાય?
પૂજાને યોગ્ય એક જ તીર્થકર છે, તેમની પૂજા વિના ન રહેવાય. તય પૂનાં ચર્થ ઉત્તમની અંદર સુપર કોલિટી તે ઉત્તમોત્તમ આવા જીવ બહુ જ ઓછા હોય.... (૪) વિમધ્યનો વિશેષાર્થ:
- પરલોકદરા-હોય, આ લોકનાં સુખોની ઇચ્છા તો ખરી જ, પણ મારો પરલોક બગડવો ન જોઈએ આવી પણ તેની ઈચ્છા હોય. મર્યા પછી ક્યાંક જવાનું છે તે તેને ખબર હોય, તેથી ભલાં કામો કરે, ભૂંડાં છોડે, ભૂંડું તો ન જ કરવું. ભલું જ કરવું, આવું તેના મનમાં હોય, છતાં શાસકાર તેને ઉત્તમ નથી કહેતા, તેનું કારણ, મોક્ષ જેવી વસ્તુ તેની સામે નથી. પરલોક પણ સુખની દૃષ્ટિએ દેખાય, ધર્મ કરશું તો આ લોક અને પરલોકમાં સુખ મળશે. આ આત્માને સમકિત નથી, પણ સુખનો તીવ્ર રાગ છે, જે કાંઈ ધર્મ કરે તે સુખ માટે જ કરે, પાપાનુબંધી પુન્ય જ બાંધે. તેના કારણે તેને સુખો તો મળતાં જ રહેવાનાં, દયા, સેવાદાન, દેવગુરૂની ભક્તિ તે કરતો જ હોય પણ આ લોક, પરલોકનાં સુખોની ઇચ્છા હોય, તેના અંતરમાં એમ છે કે, ધર્મના પ્રભાવે જ સુખી થઈશું. આ લોકમાં તેને મજા કરવી છે, અને પરલોકમાં ય મજા કરવી છે. તેને માર્ક એટલા માટે મળે છે કે, તે ધર્મનો પ્રભાવ માને છે. માર્ક એટલા માટે કપાય છે કે, તીવ્ર આસક્તિ છે. - વિમધ્યમ સુખનો કામી, સુખનો રસિક, તીવ્રસુખનો આશક છે, આ લોકનાં સુખોને છોડી ન શકે.
| SR No. | 005787 |
| Book Title | Tattvartha Karika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kirtipurnashreeji |
| Publisher | Kirtipurnashreeji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 136 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |