________________
પ્રવચન અગિયારમું : તત્વાર્થકારિક સમ્યગદર્શન શુદ્ધ, યો જ્ઞાન વિરતિમેવ ચાપ્નોતિ
દુખનિમિત્તમપીદે, તેન સુલબ્ધ ભવતિ જન્મ...૧ આજન્મ દુઃખના કારણરૂપ છે. રોગ આપવાનું કામ જન્મનું જ છે. જૈનો જન્મની ઉજવણીમાં માનતા નથી. આપણો જન્મ સુખકારી નથી. ભગવાનનો જન્મ સુખકારી છે.
જય પામે તે જયંતિ. નેતાની જન્મજયંતિ કહેવાય. પાંચ વર્ષે નેતા જગતને દુઃખી કરે છે.
ભગવાનના જન્મને કલ્યાણક કહેવાય. જે સ્વપરનું કલ્યાણ કરે તેને કલ્યાણક કહેવાય. કલ્પ એટલે સુખ. જેનો સદાને માટે જન્મના શત્રુ છે. હવે ગર્ભવાસમાં પૂરાવું નથી. ભગવાનનો જન્મ જગતને આનંદકારી છે. સાચા દુઃખનું નિદાન જન્મનું થતું નથી. દુઃખને મીટાવી દેવાનો સાચો ટ્રાય થતો નથી.
એક ગરીબ માણસને હું પાંચક્રોડ રૂપિયા અપાવી દઉં તો તે તત્કાળ સુખી થતો દેખાશે. તારક પરમાત્મા વરસીદાન વખતે ઘણા વરસે છે, ફૂલોની વૃષ્ટિ કરનારા દેવો પૈસા વરસાવી દેત. પણ આ એકલા પૈસાથી માણસ સુખી થઈ શકતો નથી. ભગવાને એક જ આજ્ઞા કુબેરને કરી હોત કે, સાત દિવસ સુધી તું સોનામહોરની વૃષ્ટિ કરતો રહે તો તત્કાળ આજ્ઞાને શિરોધાર્ય કરી કુબેરે અનેક વરસાવી હોત. જગતને સુખી બનાવી દીધું હોત. પણ આપણી ખરી દુઃખને મીટાવવાની ચાવી જુદી છે. મરણને મારો એટલે કે જન્મને જ મારો. હવે છેલ્લો જ જન્મ પામવાનો. ગર્ભવાસ જ્યાં સુધી ઊભો છે ત્યાં સુધી દુઃખ જ છે.
જન્મને મીટાવવાનો ઉપાય જન્મને મટાડવાની દવા રત્નત્રયી છે. દેવગુરૂધર્મ એ તત્ત્વત્રયી છે. જેના હૃદયમાં શ્રદ્ધા નથી તેને ધર્મ આપી શકાતો નથી. વિજ્ઞાન પ્રશ્ન કર્યા કરે છે. હાઉ અને વ્હાય તેનું ચાલુ જ છે. ધર્મની વાત અલગ છે છે. જિનેશ્વરની વાતો શ્રદ્ધાથી જ ચાલે. સ્વીકાર કરવો જ પડે.
સમ્યગદર્શન એટલે પૂર્ણ વિશ્વાસ. એ આવ્યા બાદ જ જ્ઞાન અને ચારિત્ર સમ્યગુ બને. ત્રિફળા એ હરડાં, બરડાં અને આમળાં. ત્રણને ભેગાં કરવાથી દવા થઈ જાય.
ગુડો હિ કફહેતુ ચાત, નાગરં પિત્તકાર દ્વયાત્મનિ ન દોષોડસ્તિ, ગુડનાગર ભેષજે.
એકલું જ્ઞાન મારે. ફાટી જાય, એકલો ગોળ ખાય તો કફ થાય, સૂંઠ પિત્ત કરે પણ બંનેની ગોળી કરીને ખાય તો ઔષધરૂપ બની જાય.
કમ્મપયડિ પણ તે સાધુને જ ભણાવવી કે જેને પરમાત્મા પ્રત્યે શ્રદ્ધા હોય. પ્રેમસૂરિજીમહારાજ શ્રદ્ધાને માન આપતા. પુનર્જન્મ અને પુનર્ભવને માનનારાં દર્શન સત્ય છે. આગમન અને નિગમનને માનનારાં
હિંદુ લોકોની ગીતા છે. અર્જુને કૃષ્ણને ઘણા પ્રશ્નો પૂછયા છે. સવાલ પૂછવાની પણ હદ હોય છે. છેવટે કૃષ્ણ અકળાયા.. અને બોલ્યા, સ્થિતપ્રજ્ઞસ્ય કા ભાષા? કેટલાક પ્રશ્નો ભૂત-ભવિષ્યના હોય, પણ કેટલીક વાતો શ્રદ્ધાથી જ માનવી પડે. - તમે ગ્રાંડફાધરના પણ ગ્રાંડફાધર જોયા છે? ના, પણ પીછેસે ચલી આતી હૈ. નાનું ટેણીયું પૂછે છે, આ કોણ છે? અંકલ છે. અંકલ એટલે કોણ? પપ્પાના ભાઈ. સમાધાન મળી ગયું. મમ્મીના ભાઈ તે મામા આ પણ સમજાય છે. જાડાં કંકુબા આવ્યાં. પૂછે છે, કોણ? ફઈબા. પપ્પાના બેન તે ફોઈબા કહેવાય.
તાવાને કાર કા • ઉ0.