________________
જ્ઞાનની આશાતનાથી બચવું જોઈએ. જ્ઞાનનાં સાધનોને ગંદા હાથથી અડવું ન જોઈએ. જ્ઞાન ઉપર છોકરાને સંડાસ બેસાડે તે મહાન આશાતના છે. કાગળ બાળવા તે આશાતના છે. નીચે પુસ્તક પછાડવું તે પણ આશાતના છે.
થુંક લગાડવું તે પણ આશાતના. - સંડાસમાં જઈને છાપાં વાંચે, ખાતાં ખાતાં બોલે તે પણ આશાતના.
જૈન પરિવારમાં પચીસ વર્ષ પહેલાં જમતાં જમતાં ન બોલતા અને થાળી ધોઈને પીતા આ બે વાતોનું ખાસ પાલન થતું, હવે આનાથી ઊલ્યું છે.
જ્ઞાન ભણનારને અંતરાય ન કરવો પણ સહાયતા કરવી જોઈએ, ભણનારની મશ્કરી ન કરવી જોઈએ. જ્ઞાની ઉપર દ્વેષ ન કરવો જોઈએ. ઉસૂત્ર ભાષણ ન કરવું.
રોજ રોજ જ્ઞાનની આરાધના ઉપાસના કરો અને જ્ઞાનાવરણ કર્મના ભૂક્કા બોલાવો એ જ આજના સૌભાગ્ય-પંચમીના દિવસની શુભકામના.
વરદત્ત ગુણમંજરીની કથા, રોહિણીની ચાર પુત્રીઓની કથા આજે કહેવી.
જ્ઞાનપંચમીનું વ્યાખ્યાન સંપૂર્ણ.
વ્યાખ્યાન બીજું કારતક સુદ ચૌદશનું વ્યાખ્યાન जं अईतिक्खं दुक्खं, जंच सुहं उत्तमंमि लोअंमि ।
तं जाणसु विसयाणं, वुड्ढिक्खय हेउअंसव्वं... ॥ જેમ જેમ જીવાત્માના કષાયો વધતા જાય તેમ તેમ દુઃખ વધતું જાય, અને જેમ જેમ કષાયો ઘટતા જાય તેમ તેમ સુખ વધતું જાય.
અજ્ઞાનીઓ સુખદુઃખનો આધાર બાહ્ય પદાર્થો ઉપર માને છે. કોઈ કહે છે મારી પાસે પૈસા છે તેથી હું સુખી છું કોઈ કહે છે પરિવારથી સુખી છું. આ રીતે દરેક બાબતોમાં મિથ્યા કલ્પનાથી જીવ રાચે છે, પૈસા વિનાનો જેમ પોતાને દુઃખી માને છે, તેમ પૈસાવાળો જીવ બીજા પદાર્થ ન
હોવાથી દુઃખી છે.
બાહ્ય પદાર્થો ઘણા હોય પણ ક્રોધાદિ ચાર કષાયો જો પ્રબળ હોય તો આપણે દુઃખી જ છીએ. સાચું સુખ પ્રાપ્ત કરવા શું કરવું જોઈએ?
