Page Text
________________
૫૩
જંબુદ્રીપમાં જેટલા પર્વતો છે, તે બધા સોનાના થઈ જાય, અને તેનું કોઈ સાતે ક્ષેત્રમાં દાન દઈ દે તો પણ આલોચના કર્યા વિના એક દિવસના પાપથી પણ મુક્ત થવાતું નથી. વળી જંબુદ્વીપમાં જેટલી વેળુ, (રેતીના કણો) છે તે સર્વ રત્નો થઈ જાય, અને એનું દાન કોઈ સાતે ક્ષેત્રોમાં આપી દે તો પણ આલોચના કર્યા વિના એક દિવસના પાપથી પણ મુક્ત થવાતું નથી. તો પછી આલોચના એટલે ગુરૂમહારાજની પાસે સરલદિલે પાપનું પ્રાયશ્ચિત માંગી શુદ્ધિ કરવી.
તેના વગર ઘણા દિવસનાં ઉપાર્જિત થયેલાં પાપોથી કેવી રીતે મુક્ત થવાય ? માટે વિધિપૂર્વક આલોચના લઈને ગુરૂમહારાજ જે પ્રાયશ્ચિત આપે તે પ્રમાણે જો કરવામાં આવે તો તે જ ભવે પણ પ્રાણી શુદ્ધ થાય છે. જો એમ ન હોય તો દૃઢપ્રહારી પ્રમુખની તે જ ભવે સિદ્ધિ કેવી રીતે થાય ?
આ પ્રમાણે અગિયારમું કર્ત્તવ્ય સમજવું.
આ પ્રમાણે વિવેકી શ્રાવકો દરેક વર્ષે અગિયાર કર્ત્તવ્યો ભાવથી કરે છે. તેઓ કર્ત્તવ્યોથી થયેલી પુણ્યની પુષ્ટિવડે કૃતાર્થ થાય છે ને જિનેશ્વર પ્રભુના ધર્મમાં રાગપ્રેમવાળા તેઓ સ્વર્ગાદિ સદ્ગતિના પરિણામે નિર્મળ બની પોતે મુક્તિની વરમાળને નિશ્ચે વરે છે.
પર્યુષણ પર્વ માહાત્મ્ય
કેવલજ્ઞાની મહાપુરૂષ પણ પર્યુષણા મહાપર્વનો મહિમા વર્ણવવા અસમર્થ છે. આકાશના તારાની સંખ્યા, ગંગાનદીની રેતીની કણિયાની સંખ્યા, સમુદ્રના પાણીના બિંદુની સંખ્યા, ગુરૂના હિતોપદેશના મહિમાની સંખ્યા, કોઈ ધીરપુરૂષ કદાચ કહી શકે પણ પર્યુષણપર્વનું માહાત્મ્ય કહેવા કોણ સમર્થ છે ?
ગુણોમાં વિનય, વ્રતોમાં બ્રહ્મચર્ય, નિયમોમાં સંતોષ, તપમાં સમતા, તત્ત્વોમાં સમ્યગ્દર્શન, મંત્રોમાં પરમેષ્ઠિમંત્ર, તીર્થોમાં શત્રુંજ્ય, દાનમાં અભયદાન, રત્નોમાં ચિંતામણિ, રાજામાં ચક્રવર્તી, ધર્મોમાં જિનધર્મ, ચારિત્રમાં યથાખ્યાત, જ્ઞાનમાં કેવલજ્ઞાન, ધ્યાનમાં શુક્લધ્યાન, રસાયણોમાં અમૃત, શંખમાં દક્ષિણાવર્ત શંખ, જ્યોતિષચક્રમાં સૂર્ય, મંડનમાં તિલક, અલંકારોમાં મુગુટ, દેવોમાં ઈન્દ્ર, ફૂલમાં કમળ, પંખીમાં ગરૂડ (હંસ), પર્વતમાં મેરૂ, ગણધરોમાં પુંડરિકસ્વામિ, નદીમાં ગંગા, સરોવરમાં માનસરોવર, સર્વદેશોમાં સૌરાષ્ટ્રદેશ, દિવસોમાં દિવાળીના દિવસ, માસમાં ભાદરવો માસ, શ્રેષ્ઠ ગણાય છે, તેમ લૌકિક-લોકોત્તર સર્વ પર્વોમાં પર્યુષણપર્વ શ્રેષ્ઠતમ છે.
આ વાર્ષિક પર્વની આરાધના વિના શ્રાવકનો જન્મ નિષ્ફળ છે. જેમ શસ્ત્ર વિના વીર, બુદ્ધિ વિના મંત્રી, પ્રાકાર વિના નગર, દંતશૂળ વિના હાથી, કલા વિના મુનિ, શીલ વિના સતી, દાન વિના ધનવાન, વેદ વિના બ્રાહ્મણ, સુગંધ વિના ફૂલ, હંસ વિના માનસરોવર, દયા વિના ધર્મ શોભે નહિ, તેમ પર્યુષણા પર્વની આરાધના વિના સાધુનું કુલ શોભે નહિ.
ક્ષમાપના અને ઉપશમદ્વારા આ પર્વની આરાધના કરનાર સાધુ અને શ્રાવકનું કુળ શોભે છે. જેમ ચંદ્રથી રાત્રિ, સૂર્યથી આકાશ, બિંબથી પ્રાસાદ, નાસિકાથી મુખ, પુષ્પથી વેલ, સત્પુત્રથી કુળ, શીલથી કુળવધૂ, શાનથી ગુરૂ શોભે તેમ સાધુ અને શ્રાવક શોભે છે.
| SR No. | 005781 |
| Book Title | Parvna Vyakhyano |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kirtipurnashreeji |
| Publisher | Kirtipurnashreeji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 140 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |