Page Text
________________
૩૯
જ કરતો. એમ જેમ જેમ હુલ્લક બૂમો પાડતો જતો હતો, તેમ તેમ તે કુંભાર પણ મિચ્છામિ દુક્કડ કહ્યા કરતો હતો. આવી રીતે મિચ્છામિ દુક્કડ દેવાય નહિ. આવી રીતે દેવાથી કાંઈ લાભ થાય નહિ.
થઈ ગયેલી ભૂલનો પશ્ચાત્તાપ અને ભવિષ્યમાં ભૂલ નહિ કરવાની કાળજી એ બેના યોગે જ જો મિચ્છામિ દુક્કડં દેવાય તો જ તે સફળ બને. મિચ્છામિ દુક્કડ કોની માફક દેવો જોઈએ એ વાતને સમજાવવાને માટે શ્રીમતી મૃગાવતીજીનું દષ્ટાંત છે,
ચંદનબાલા - મૃગાવતી એકવાર કૌશાંબી નામની નગરીમાં ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્મા સમવસર્યા હતા. એ વખતે એ તારકને વંદન કરવાને માટે સૂર્ય અને ચંદ્ર નામના ઈન્દ્રો પોતપોતાના મૂળ વિમાન સહિત ત્યાં આવ્યા. એ વિમાનોના પ્રકાશ અંગે બન્યું એવું કે દિવસ પૂરો થઈ ગયો અને રાત્રિ શરૂ થઈ ગઈ હોવા છતાં પ્રકાશ એવો ફેલાયેલો રહ્યો કે જેથી દિવસ પૂરો થઈ ગયો એમ સામાન્ય પણે જાણી શકાય એવું નહોતું. એથી શ્રીમતી મૃગાવતીજીને રાત્રિ પડયાની ખબર પડી નહિ. એટલે એ ત્યાં ભગવાનના સમવસરણમાં બેસી રહ્યાં.
એટલામાં સૂર્ય અને ચંદ્ર ચાલ્યા ગયા અને એથી સ્વાભાવિક રીતે રાત્રિનો અંધકાર ફેલાવા લાગ્યો. એમણે જોયું તો જણાયું કે, ચંદનબાલાજી કે જે તેમના ગુરૂણીજી હતાં, તે તો ચાલ્યાં ગયાં હતાં, આથી તેમને લોભ થઈ ગયો. ભયભીત બનેલાં તે જયારે ઉપાશ્રયે પહોંચ્યાં ત્યારે પ્રવર્તિની ચંદનબાલાજી તો સૂઈ ગયાં હતાં. ચંદનબાલાશ્રીજી તો સૂર્યાસ્તનો સમય જાણીને વહેલાં ચાલી આવેલાં.
મૃગાવતીશ્રીએ આવતાં વેંત, ચંદનબાલાશ્રીજીને કહ્યું કે, મારો અપરાધ ક્ષમા કરો! એ વખતે ચંદનબાલાશ્રીજીએ કહ્યું કે ભદ્રે ! કુલીન એવી તારે માટે આ યોગ્ય નથી. કુલીનપણાનો ગુણ હોવાથી તેમણે પોતાની પ્રવર્તિનીને જવાબમાં એમ જ કહ્યું કે, હું ફરીથી આવું નહિ કરું. અને એમને ખાતરી હતી કે, મારા જવાબથી મારાં પ્રવર્તિનીને જરૂર સંતોષ થશે.
પરંતુ સુંદર ભવિતવ્યતાના યોગે બન્યું એવું કે ચંદનબાલાશ્રી કુલીન એવી તારા માટે આ યોગ્ય નથી, એટલે માત્ર કહીને નિદ્રામાં આવી ગયાં, આથી તેમણે, મૃગાવતીએ જે એમ કહ્યું કે, ફરીથી હું આવું નહિ કરૂં તેનો કાંઈ ઉત્તર આપ્યો નહિ. અહીં આમ બન્યું, પણ મૃગાવતીશ્રી ઉપર એની જુદી જ અસર થવા પામી, કેમકે, એ કુલીન હતાં, મૃગાવતીશ્રીને લાગ્યું કે, મારા જવાબથી પણ મારાં પ્રવર્તિનીને પૂરતો સંતોષ નથી થયો, જયાં સુધી મારાં પ્રવર્તિની મને તારો અપરાધ માફ કર્યો એમ ન કહે, ત્યાં સુધી મારાથી અહીંથી ઊઠાય નહિ.
આવો નિર્ણય કરીને મૃગાવતીશ્રી તો પોતાનાં ગુરૂણીના પગમાં પડ્યાં પડ્યાં ખમાવતાં જ રહ્યાં. એ દરમ્યાન ગુરૂણીજીને જરા ઢંઢોળવાનો પ્રયત્ન સરખો પણ એમણે કર્યો નહિ. એમ ખમાવવાની ભાવનામાં રમતાં એવાં મૃગાવતીશ્રીજીએ ત્યાં ને ત્યાં ક્ષપકશ્રેણિ માંડી, અને કેવલજ્ઞાન ઉપાજર્યું. ક્ષમાપનાના પરમફળને એ આમ પામી ગયાં.
| SR No. | 005781 |
| Book Title | Parvna Vyakhyano |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kirtipurnashreeji |
| Publisher | Kirtipurnashreeji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 140 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |