________________
૨૮
ચૌદમી સદીમાં મુસ્લિમ રાજાઓ ગુજરાત પર તીડની જેમ ત્રાટક્યા સોમનાથ મંદિરની લૂંટ કરી રસ્તામાં જૈન-અજૈન મંદિરોનો નાશ કરતાં કરતાં શ્રી શંખેશ્વરના જિનમંદિરને પણ ધરાશયી બનાવી દીધું. જૈન સંઘના કાબેલ અગ્રગણ્યોએ શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુની મૂર્તિ ભૂગર્ભમાં સંતાડી દીધી.
સોળમી સદીમાં વિજયસેનસૂરીશ્વરજી મ.ના સમયમાં જે ઝૂંડકુવા ઓળખાય છે, ત્યાં ઊંડું ખોદતાં ત્યાંથી શ્રી શંખેશ્વર પ્રભુની પ્રતિમાજી પ્રગટ થયાં. લોકો ઘણા ખુશ થયા. ગામેગામથી સંઘો દર્શન માટે આવવા લાગ્યા. પૂ. આચાર્ય મહારાજના ઉપદેશથી નવું બાવન જિનાલય શિખરબંધી યુક્ત મંદિર બંધાવ્યું.(જે હાલ ગામમાં જૂના મંદિરનું ખંડિયેર ઊભું છે.) વિજયસેનસૂરીશ્વરજી મ.ના હસ્તે મહોત્સવપૂર્વક સંઘે પ્રતિષ્ઠા કરાવી.
મુસલમાન રાજાઓના આક્રમણનો ભોગ બનેલું એ મંદિર પણ પૂરા એંશી વર્ષ પણ વિદ્યમાન રહી શક્યું નહિ. અમદાવાદના સુબાએ કસ્બાના ઠાકોર હમીરસિંહ પર વિજય મેળવી ત્યાંથી પાછા ફરતાં શંખેશ્વરના મનોહર મંદિરને તોડી નાખ્યું. મૂર્તિઓ હાથમાં આવી તે તોડી નાખી સંઘે અગમચેતી વાપરી શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથજીની મૂર્તિને ભોંયરામાં સંતાડી દીધી તેથી બચી ગઈ..
આ રીતે દહેરાસર તૂટયા પછી શ્રી શંખેશ્વર પાર્થપ્રભુની મૂર્તિ ભોંયરામાં હતી તે મુસલમાન ફોજોનો ભય દૂર થયા પછી ત્યાંના ઠાકોરોના કબજામાં આવી. અમુક રકમ (સોનામહોર વગેરે) લીધા પછી યાત્રિકોને દર્શન કરાવવામાં આવતાં હતાં પણ શ્રી ઉદયરત્ન વિજય મહારાજે કરેલી સ્તુતિથી ચમત્કારિક રીતે મૂર્તિવાળી પેટીના બાર સ્વયં ખૂલી ગયાં પછી એ મૂર્તિ સંઘને સોંપાઈ.
સં. ૧૭૫૦ આસપાસ નવું સુંદર દહેરાસર તૈયાર થતાં (જે હાલ છે.) તેમાં પ્રભુજી પધરાવવામાં આવ્યા. જે આજ સુધી લાખો ભવ્યાત્માઓથી ભવ્ય રીતે પૂજાય છે, જાપ ધ્યાન કરાયું છે, તે દ્વારા આરાધક વર્ગ સાચી સમાધિ અને બોધિને પ્રાપ્ત કરે છે. તેમ જ મુકિતને નજીક બનાવે છે.
વ્યાખ્યાન છટું
પર્વાધિરાજનાં પાંચ કર્તવ્યો શ્રી જૈનશાસનમાં અઠ્ઠાઈઓ છ ગણાય છે. એક શ્રી પર્યુષણાની, ત્રણ ચોમાસાની, અને બે ઓળીની. આ છ અઠ્ઠાઈઓ ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવો કે જેઓ સ્યાદ્વાદિઓમાં તથા અભયદાતાઓમાં શ્રેષ્ઠ હતા, તેમણે કહેલી છે.
ચૈત્ર, અષાઢ, ભાદરવો, આસો અને કાર્તિક, ફાગણ, આ માસમાં આવતી એ છ અઠ્ઠાઈઓ છે. તેમાં બે શાશ્વતી છે, બાકીની ચાર અશાશ્વતી છે. ચૈત્ર, આસોની બે શાશ્વતી બાકીની ચાર અશાશ્વતી છે. આ છ અઠ્ઠાઈઓમાં બે શાશ્વતી કેમ અને ચાર અઠ્ઠાઈઓ અશાશ્વતી કેમ?
દરેક ઉત્સર્પિણીમાં અને દરેક અવસર્પિણીમાં થતા ચોવીશ ચોવીસ શ્રી તીર્થકર ભગવંતો પૈકીના પહેલા અને ચોવીસમા તીર્થંકર ભગવંત સિવાયના બાવીસેય શ્રી તીર્થકરોના સાધુઓ જા અને પ્રાજ્ઞ હોવાથી તેઓને જયારે દોષ લાગે ત્યારે પ્રતિક્રમણ કરવાનું હોય છે, અને તેથી એ