________________
Repલછલછલછલછલજી,
– 9909969 બંને સંભવિત છે.
માનો કે “ઘણા બધા શાસ્ત્રો વાંચેલા હોય તે બહુશ્રુત’ એવો અર્થ લઈએ, તો જો કે એને અર્થો તો આવડે પણ એ પદાર્થોનું ચિંતન કરેલું ન હોય, માત્ર શબ્દાર્થ સમજી લે, પણ એના ભાવાર્થ તરફ ધ્યાન જ ન આપે. એટલે જ એને માત્ર લખેલાનો અર્થ કરતા આવડે, એ એટલું જ સમજે. એના કરતા હજાર ગણું નહિ લખેલું પણ સમજવાનું હોય છે, પણ એ ન સમજી શકે.
સ્પષ્ટ ભાષામાં કહીએ તો શ્રુતજ્ઞાન હોય, પણ ચિંતા અને ભાવના ન હોય , તેને માટે કહી શકાય કે આ બહુશ્રુત છે, પણ શાસ્ત્રોના નિશ્ચયાત્મક બોધવાળો નથી.
આ જ પદાર્થ દષ્ટાન્ત દ્વારા સમજીએ. વિશ્વના મહાન વૈજ્ઞાનિક આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈન ઠેકઠેકાણે વિજ્ઞાનવિષય છે ઉપર પ્રવચનો આપતો. એનો ડ્રાઈવર ઢગલાબંધ વાર એકના એક પ્રવચન 8 8 સાંભળીને કંટાળેલો. એકવાર તો એણે હિંમત કરીને આલ્બર્ટને કહી દીધું કે “તમે !
તો એકનું એક પ્રવચન બોલ્યા કરો છો. એમાં તમારી કોઈ હોંશિયારી નથી. છે તમે કહેતા હો તો એ આખું પ્રવચન હું આપી શકું. કેમકે મને તો એ મોઢે થઈ છે ગયું છે....”
આલ્બર્ટે હસીને કહ્યું કે “આજે મારા બદલે તું પ્રવચન આપ. આપણે જોઈએ ? 8 કે શું થાય છે....” અને એ દિવસે બંનેએ કપડા બદલી લીધા. આલ્બર્ટ બન્યો ? # ડ્રાઈવર અને ડ્રાઈવર બન્યો મહાન વૈજ્ઞાનિક આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈન !
અને ખરેખર હજારો માણસો સામે એ ડ્રાઈવરે જોરદાર પ્રવચન આપ્યું. હૈ છે લોકોએ તાળીઓ પાડી. ડ્રાઈવરે આલ્બર્ટ સામે જોયું. “જોયું ને? મને ય આવું છે બોલતા તો આવડે.......” એમ આંખના ઈશારાથી જ કહી દીધું.
પણ તે જ વખતે સભામાંથી દરખાસ્ત આવી કે “સભાસદો કેટલાક પ્રશ્નો પૂછવા માંગે છે..” અને ડ્રાઈવરને પરસેવો છૂટી ગયો. ના ન પાડી શક્યો ને જ પ્રશ્નો શરુ થયા. હવે એક પણ જવાબ આપવાની એની તાકાત ન હતી. કેમકે હવે ગોખેલું બોલવાનું હતું.
પણ ડ્રાઈવરનું પ્રચંડ ભાગ્ય કે અચાનક એને એક યુક્તિ સુઝી. “અરે ! આ તો સાવ સામાન્ય પ્રશ્નો છે. આનો જવાબ તો મારો ડ્રાઈવર પણ આપી દે.......” એમ કહીને ડ્રાઈવર બનેલા આલ્બર્ટને ઊભો કરી દીધો. એણે બધા જવાબ આપ્યા. લોકોએ તો આલ્બર્ટના બેહદ વખાણ કર્યા કે “એનો ડ્રાઈવર પણ
'૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન ૦ (૪૦) )