________________
સંયમપરિણામોની શી વિગઈભોજી નવિ પામે, એમ માનીને અન્નપ્રાન્ત આહાર સદી ખપ કરતા. પન્ન. ૩પ
હાસ્યાસ્પદ જ બની રહે છે. ભલે ગીતાર્થો તેમને કંઈ ન કહે, પણ મનમાં તો સમજે જ કે ૨ “આ જાતને જ છેતરનારો મહા કપટી છે.’
મહોપાધ્યાયજીના ટંકશાળી વચનો !
તે નિશ્ચય નવી પામી શકે, જે નવિ પાળે વ્યવહાર રે.
પુણ્યરહિત જે એહવા જી, તેહને કોણ આધાર રે.
તેઓ કદિ નિશ્ચય = શુભ, શુદ્ધ પરિમતિ નહિ પામે કે જેઓ શુભ વ્યવહાર પાળતા નથી. બિચારા પુણ્યહીન એ નિશ્ચયવાદીઓને કોણ આધાર બનશે ?
(૧૫)ભરતચક્રી વગેરેના દૃષ્ટાન્તો આપી વ્યવહારનું ખંડન કરનારાઓ પોતાના સમ્યક્ત્વનો ઘાત કર્નારા છે.
(૧૫૨)વ્યવહાર માર્ગ તો સંસારરૂપી કુવાની ચારેબાજુ બાંધેલી મજબુત પાળ છે કે જે જીવને કુવામાં પડતા અટકાવે છે. આ મજબુત પાળને જ જે ભાંગી નાંખે તે બિચારો નિશ્ચયવાદી કઈ ઘડીએ ભવકૂપમાં પડી જાય એ કંઈ કહી ન શકાય.
આમ મહોપાધ્યાયજીએ નિશ્ચયવાદીઓના મિથ્યાત્વનું ખંડન કરવા માટે એકલા નિશ્ચયનું સખત ખંડન કરી, વ્યવહારનું જબરદસ્ત મંડન કર્યું જ છે. અને એ તે નિશ્ચયવાદીઓની સામે તો એકદમ યોગ્ય જ છે.
પણ આ બધું સાંભળી વ્યવહારનયના આગ્રહીઓ ખુશ થાય, વ્યવહારમાં એકાંતવાળા બને એય શક્ય છે. અને જો આવું થાય તો તેઓના મિથ્યાત્વને તોડવા માટે એકલા વ્યવહારનું ખંડન અને નિશ્ચયનો મહિમા ગાયા વિના છૂટકો જ નથી.
વળી આત્મામાં જાગતા ઘણા દોષો એવા છે કે જે આ નિશ્ચયનયના વિચારોથી ટાળી શકાય છે. એનાથી શુદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. એટલે એ ષ્ટિએ પણ એ નિશ્ચયના પદાર્થોનું નિરૂપણ આવશ્યક છે.
મુંબઈ જવા નીકળેલો માણસ અમદાવાદથી ભરૂચ સુધીની ટ્રેનમાં બેઠો, ત્યાંથી ટ્રેન બદલીને એણે બીજી ટ્રેન પકડી મુંબઈ જવાનું હતું. પણ ગમે તે કારણે એને એ ભરૂચ સુધીની ટ્રેન ગમી ગઈ. એટલે એ હવે ભરૂચ આવવા છતાં એ ટ્રેન છોડવા તૈયાર જ નથી થતો.
આવો માણસ મુંબઈ પહોંચે શી રીતે ? ભરૂચ સુધીની ગાડીએ એના ઉપર મોટો ઉપકાર કર્યો એ વાત સાચી, પરંતુ મુંબઈ પહોંચવા માટે હવે એ ગાડી છોડ્યા વિના છૂટકો જ નથી.
એમ પહેલા અશુભ પ્રવૃત્તિઓ, અશુભ વિચારોથી છૂટવા માટે અવશ્ય શુભપ્રવૃત્તિ, વી શુભસંકલ્પો જરૂરી છે જ. ગુરુની ઉત્કૃષ્ટ સેવા, અનેક શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ, વિધિપૂર્વક તમામ વીર વીર વી વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૦ (૨૫૧) વીર વીરા વીર વીર વીર