Page Text
________________
ઠંડું જલ અસયમવર્ધક, સુખીલતાનું પોષક, ઉનાળે પણ ઉષ્ણ પાણી વાપરતા ખેદ ન આણે. ધન. ૧૧
એ બધાયના પાપકર્મો પોતાનામાં સ્વીકારી લેવાની પણ ભાવના ભાવી.
cil
કોઈક વળી કહે કે “બીજાના પાપો કંઈ બીજામાં પરિવર્તન થોડા પામે ? બુદ્ધની તો આ રૂ મૂર્ખતા છે. તીર્થંકરો આ સત્ય હકીકત જાણતા હતા કે ‘બીજાના પાપો મારામાં ન આવે.’ અને એટલે જ એમણે એવી બુદ્ધ જેવી ભાવના ન ભાવી.”
પણ આવું કહેનારા એ ભુલી જાય છે કે જેમ બીજાના પાપો બીજા જીવમાં પરિવર્તન ન પામે એમ સર્વજીવો પણ કદિ મોક્ષ ન જ પામે. અભવ્યો તો ન જ પામે પણ અનંતાનંત ભવ્યો પણ કદિ મોક્ષ ન જ પામે. તીર્થકરો તો એ પણ સારી રીતે જાણતા જ હતા ને ? છતાં એમણે સર્વજીવોને મોક્ષમાં પહોંચાડવાની ભાવના ભાવી જ છે ને ? તો એ શું એમની મૂર્ખતા કહેવાય ?
જેમ તીર્થકરો બધું જાણતા હોવા છતાં આવી ભાવના ભાવે તોય એ પ્રશંસનીય ગણાય. તેમ બુદ્ધની ભાવના પણ પ્રશંસનીય જ બની રહે છે.
(અલબત્ત દેવાધિદેવની કરૂણાભાવના અને બુદ્ધની કરૂણા ભાવનામાં આભ-ગાભનું અંતર પણ છે જ, એ ન ભુલવું.
(૧) બુદ્ધને બધા જીવોના પાપો સ્વીકારી લેવાની ભાવના ભલે થઈ, પણ તમામ જીવો પાપબુદ્ધિથી જ મુક્ત બની કાયમ માટે પાપ કરતા અટકે... એવી ભાવના નથી પ્રગટી. જ્યારે તીર્થંકરોની ભાવના સર્વજીવોને પાપબુદ્ધિથી જ મુક્ત કરી દેવાની છે. ભુખ્યા ગરીબને જોઈ એક વ્યક્તિ એને ખાવાનું દઈ દે પણ એ ભુખના દુ:ખનું મૂળ કારણ ગરીબીનો જ નિકાલ ન કરે તો ? બુદ્ધની ભાવના આના જેવી છે. જ્યારે બીજો વ્યક્તિ ભુખ્યા ગરીબને નોકરી-ધંધે લગાડી ભુખના દુઃખનું મૂળ કારણ ગરીબાઈને જ મીટાવી દે છે. તીર્થંકરોની ભાવના આના જેવી છે.
ર
(૨) બુદ્ધની ભાવના એવી નથી કે ‘બધાં જીવો મોક્ષ માટે પુરુષાર્થ કરે' વગર પુરુષાર્થે બધાને મોક્ષમાં પહોંચાડવાની છે. જ્યારે તીર્થંકરોની ભાવના તો બધા જીવોને મોક્ષ માટે જ્ઞાનાદિત્રિકમાં પુરુષાર્થ કરતા કરી દેવાની છે.
(૩) બુદ્ધ ‘પોતાનો મોક્ષ અટકે તોય ચાલશે' એવી ભાવનાવાળા છે. જેમાં અવિવેક છે. જ્યારે તીર્થંકરો તો પોતાના સહિત તમામનો મોક્ષ કરવાની ઇચ્છાવાળા છે... આમ બે યની ૨ ભાવનામાં વિવેક-અવિવેકનો મોટો તફાવત છે.)
પણ છતાં (૧૧)અષ્ટક પ્રકરણકાર ભગવાન હરિભદ્રસૂરિજીએ તીર્થંકરોના જેવી કે એક અપેક્ષાએ તેનાથી પણ વધુ ઉત્તમ એવી ય બુદ્ધભાવનાનું ખંડન કર્યું છે. તેઓ કહે છે કે
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા છે (૨૨) વીર વીર વીર વીર વીર
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |