Page Text
________________
રત્નાધિક આવે ત્યારે તેને ઉભા થઈ સત્કારે, આસન દઈ સુખશાતા પછી, ઉચિત વિનય જે કરતા. ધન ૧૪
છે. આજે મન-વચન-કાયાની પ્રવૃત્તિઓ જેમ જેમ ઘટાડતા જશું, તેમ તેમ આપણો આત્મા સિદ્ધપદને વધુને વધુ નજીક થતો જશે.
(૧૧)આમ મન-વચન-કાયાના યોગોનો નિરોધ કરવો એ ઉત્સર્ગમાર્ગ છે, માટે જ મનોગુપ્તિ+વચનગુપ્તિ+કાયગુપ્તિ એ ત્રણ પણ ઉત્સર્ગમાર્ગ છે. મનનો નિરોધ એજ મનોગુપ્તિ ! વચનનો નિરોધ એજ વચનગુપ્તિ ! કાયનો નિરોધ એ જ કાયગુપ્તિ !
સંયમીઓ એ ન ભૂલે કે આપનું સંયમજીવન ગુપ્તિપ્રધાન છે, ગુપ્તિ એ આપણો ઉત્સર્ગમાર્ગ છે. અને સંયમીઓ શક્તિ હોય તો ઉત્સર્ગમાર્ગ જ આદરે.
(૧૨)માટે જ તો શાસ્ત્રકારોએ સંયમજીવનની વ્યવસ્થા પણ ગુપ્તિપ્રધાન બતાવી છે. એક વર્ષમાં કુલ નવ સ્થાનોમાં જ રહેવાનું. આઠ સ્થાનોમાં એક એક માસ અને એક સ્થાનમાં ચાર માસ!
(૧૩)વળી જ્યારે એક સ્થાનથી બીજા સ્થાનમાં જવાનું હોય, ત્યારે પણ માસકલ્પને યોગ્ય જે ક્ષેત્ર નજીકમાં હોય, ત્યાં જ બીજો મહિનો રહેવાનું. માસકલ્પ યોગ્ય ક્ષેત્ર હોવા છતાંય વધુ વિહાર કરીને આગળ જવાનો શાસ્ત્રકારોએ નિષેધ કર્યો.
આમ આખા વર્ષમાં ઘણો ઓછો વિહાર કરવાનો રહેતો. આ દેખાડે છે કે કાયયોગની ગુપ્તિ માટે શાસ્ત્રકારો કેટલા જાગ્રત હતા !
(૧૪)આવશ્યક નિર્યુક્તિકાર ભગવાન ભદ્રબાહુ સ્વામીએ તો ગમનાગમન બંધ કરવાના લાભો ય બતાવ્યા છે.
ઉપાશ્રયમાં સ્થિર બેસીને ધ્યાનાદિ કરીએ, ગમનાગમનાદિ બંધ કરીએ તો (૧) ગમનાગમન કરવાથી બંધાતા કર્મોનો બંધ અટકે. (૨) ગમનાગમનમાં વાયુકાયાદિની જે વિરાધના થાય તે બધી વિરાધના પણ અટકે. (૩) સ્થિર બેસવાથી મન નિશ્ચળ બને, એકાગ્ર બને, અને તેથી ધ્યાનની ધારા લાગે. ગમનાગમનમાં એવી જોરદાર ધ્યાનની ધારા ન લાગે.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં કહ્યું છે કે “મારને ન માસ$'' સાધુ જ્યાં સુધી કોઈ ગાઢ કારણ ન આવે ત્યાં સુધી મૌન જ રહે. શબ્દો બોલવાથી એના દ્વારા વાયુકાયાદિની વિરાધના થાય. એટલે કારણ ન હોય તો ન જ બોલે.
આ દર્શાવે છે કે વચનયોગનો નિરોધ શાસ્ત્રકારોને અભિપ્રેત છે.
ધ્યાનાદિ કરવા દ્વારા મનોયોગનો નિરોધ તો શાસ્ત્રકારોએ દેખાડ્યો જ છે. આમ આ ત્રણેય ગુપ્તિઓ ઉત્સર્ગમાર્ગ છે, સિદ્ધપદની પ્રાપ્તિનું અગત્યનું કારણ છે.
શિષ્ય : તમે બધી શાસ્રની વાતો કરો છો, પણ શાસ્ત્રોમાં તો પ્રવૃત્તિ કરવાની પણ વાત ૨
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૧૪) વીર વીર વીર વીર વીર
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |