________________
મહામાસની મધ્યરાત્રિમાં, કાઉસ્સગંધ્યાને રહેતા, કર્મક્ષપણનો અવસર જાણી જે મનમાં બહુ હસતા. ધન. ૧૨
આ પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ પણ સાધુમાં ચારિત્રપરિણામ રૂપી બાળકને જન્મ ૨ આપે છે, એ જન્મી ચૂકેલા બાળકનો ઉછેર કરે છે, એને વધારે છે અને ક્યારેય પણ એ ચારિત્ર પરિણામમાં મલિનતા આવે તો એને ખતમ કરીને ચારિત્રને શુદ્ધ કરવાનું કામ પણ આ સમિતિ-ગુપ્તિઓ કરે છે.
આમ લૌકિક માતાના મહત્ત્વના ત્રણ ગુણો આ સમિતિ-ગુપ્તિમાં છે, અને માટે જ તેને માતા શબ્દથી ઓળખાવી છે.
કલિકાલ સર્વજ્ઞશ્રીનું વચન જોતા એવું સ્પષ્ટ થાય છે કે જો સાચા વિરતિપરિણામ જોઈતા હોય તો આઠ માતાઓનું પાલન કરવું જરૂરી જ છે. કેમકે માતા વિના બાળકનો જન્મ થઈ શકતો જ નથી.
જો વિરતિપરિણામોને આસમાનને આંબતા બનાવી દેવા હોય તો પણ આ અષ્ટ માતાનું શરણું લેવું જ રહેવું. કેમકે એના વિના વિરતિ પરિણામ અસંભવિત છે.
કેવી અદ્ભુત બાબત ! સામાન્ય બાળકનો ઉછેર એક બે ધાવમાતા કરે, રાજકુમારનો ઉછેર કરવા રાજાધિરાજો પાંચ પાંચ ધાવમાતાઓ રાખે, જ્યારે આ ચારિત્ર ઉછેર માટે અનંતા તીર્થંકરોએ આઠ આઠ માતાઓ રાખી. આ જ એની વિશિષ્ટતાનું સૂચન છે.
આમ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર દેવ, સૂરિપુરંદર હરિભદ્ર સુરિજી અને કલિકાલસર્વજ્ઞ હેમચંદ્રસૂરિજી એમ ત્રણ મહાન-અતિમહાન આપ્ત પુરુષોના વચનો આપણે જોયા.
આવા સેંકડો વચનો શાસ્ત્રોમાં ઠેર ઠેર જોવા મળે છે.
વળી પ્રતિમાવંદન-પૂજન સ્થાનકવાસી સંપ્રદાય વગેરે ન માને - મૂર્તિપૂજક સંપ્રદાય માને, ઉપધિ-ઉપકરણ વગેરેનો વપરાશ દિગંબરો બિલકુલ ન માને અને શ્વેતાંબરો માને, ચોથની સંવત્સરી તપાગચ્છ વગેરે માને અને દિગંબર-સ્થાનકવાસી વગેરે ન માને... આવા સેંકડો મતભેદો જૈન તરીકે ઓળખાતા સમાજમાં જોવા મળે છે. પણ અષ્ટપ્રવચનમાતા ન ર માનતો હોય તેવો તો એકપણ જૈન સંપ્રદાય નથી. અષ્ટ પ્રવચન માતાની આદેયતાઆવશ્યકતા ન સ્વીકારતો હોય તેવો તો એકપણ જૈન સંપ્રદાય નથી.
માટે જ આની આદેયતા-ઉપાદેયતા ઘણી જ વધી જાય છે.
દરેક સંયમી પોતપોતાના ઉપકારી ગુરુદેવના આદેશને ધ્યાનથી સાંભળે છે, સમજે છે, સ્વીકારે છે અને એનું પાલન કરવા કટિબદ્ધ બને છે. તો આ અષ્ટમાતા પણ આપણા અનંત ઉપકારી દેવાધિદેવ શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે બતાવી છે. તો આપણે સહુ એને બરાબર જાણવા માટે જિજ્ઞાસુ બનીએ, એને સૂક્ષ્મતમ રીતે જાણીને એનું પાલન કરવા કટિબદ્ધ બનીએ.
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૧૨) વીર વીર વીર વીર વીર