________________
અર્જુને ભોજન પણ ને વાપરતા વાસના જાગે, આળસરોગ-કષાયાદિક જાણી, હિતમિત વાપરતા. ધન. ૮૩
કોઈક આચાર્ય ભગવંતો એમ પણ કહે છે નીચે ફુંકેલા કફ ઉપર તરત જ પગથી ધુળ નાંખી દઈએ તોય વાંધો નહિ. ભલે એ કફ ધુળમાં એકમેક ન થાય અને ધુળ એ કફ ઉપર ૨ જ ઉપર ઉપ૨થી અડે તોય એ ધુળ વગેરેની સખત ગરમીના કારણે કફમાં સંમૂર્છિમની ઉત્પત્તિ ન થાય.
જો આ હકીકત હોય તો ઘસવા કરતા માત્ર પગથી ધુળ નાંખી દેવી એ વધુ સરળ માર્ગ છે. છતાં આ અંગે પોતાના ગીતાર્થ ગુરુજનોને પુછી એમની સલાહ મુજબ પ્રવૃત્તિ કરવી. શરીરમાંથી નીકળતી મુખ્ય ચાર અશુચિઓ સ્થંડિલ, માત્રુ, કફ, શર્દી પરઠવવાની શાસ્ત્રીય અને પરંપરાગત વિધિઓ જોઈ.
પણ ભગવાન ભદ્રબાહુ સ્વામીએ તો આપણને આશ્ચર્ય થાય એવી અનેક પ્રકારની પારિષ્ઠાપનિકા બતાવી છે. આવશ્યક નિર્યુક્તિ ગ્રંથના ચોથા આવશ્યકના વિવેચનમાં “ડિસ્મામિ પંચદ્દેિ સમિન્દુિ' શબ્દનો અર્થ વર્ણવતી વખતે તેઓએ વિરાટ પારિષ્ઠાપનિકાસમિતિની નિયુક્તિ રચી છે. આપણે તેમાંથી અતિ ઉપયોગી કેટલીક બાબતો જ અહીં લેશું. “
(૧) કેટલીકવાર ભુલથી કાચું મીઠું વહોરાઈ જાય, ખાંડને બદલે શ્રાવિકા ભુલથી કાચું મીઠું આપી દે અને પાછળથી ખબર પડે તો એ મીઠું જે ઘરમાંથી, જે બરણી વગેરેમાંથી વી વહોરેલ હોય ત્યાં જ એ પાછુ મૂકી દેવું. એ મીઠાનું પોતાનું સ્વસ્થાન છે. ત્યાં એ સારી રીતે જીવી શકે.
""
પણ જો શ્રાવિકા આ રીતે કાચું મીઠું પાછું ન લે, બરણી વગેરેમાં મૂકવા ન દે તો પછી વી ઉપર બતાવેલ ૧૦ ગુણોવાળા સ્થાનમાં એ પરઠવી દેવું. પણ એને રેતી વગેરેમાં કે રાખ | વગેરેમાં મિશ્ર કરીને ન પરઠવવું. એ મીઠું ચિત્ત હોવાથી રાખ વગેરે સાથે ઘસવામાં તો સાક્ષાત્ સચિત્તની હિંસાનો દોષ લાગે. એટલે ૧૦ ગુણવાળા સ્થાનમાં એ મીઠું સુકા-મધુર એવા ઘડાના ઠીકરામાં નાંખીને મૂકી દેવું.
આવું ઠીકરું ન હોય તો વડ કે પીપળાના સુકાઈ ગયેલા પાંદડામાં તે મીઠું લઈ એ નિર્દોષ સ્થાનમાં મૂકી દેવું. એ પછી જે કંઈપણ થાય તેનો દોષ સંયમીને ન લાગે.
(૨) ભુલથી કાચું પાણી વહોરાઈ જાય અથવા ઉકાળેલું પાણી વહોર્યા બાદ એનો કાળ થતા પહેલા જ ચૂનો કરવાનો ભુલી જવાય તો એ પાણી અંગેની શાસ્ત્રીયવિધિ એ છે કે એ પાણી જ્યાંથી લાવ્યું હોય, ત્યાં જ પાછું નાંખી દેવું. દા.ત. ટાંકીમાંથી જ એ પાણી લઈને ઉકાળેલું હોય કે કાચુ જ વહોરાવી દીધું હોય તો આ પાણી એજ ટાંકીના પાણીમાં એકદમ
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૧૯૧) વીર વીર વીર વીર વીર