________________
કોઈ જીવને દુઃખ ન દેવું, એ નિશ્ચય મન માટે, મનથી પણ પરદુઃખની પ્રવૃત્તિ, ખાને પણ ના કરતા ધન,
હોય તો કાચી દીક્ષાથી ચૌદ-પંદર દિવસ પસાર થતા જ વડી દીક્ષા દઈ દેવાની કેટલાકની ભાવના રમતી દેખાય.
ર
શું એવું તો નથી ને ? કે પ્રાચીનકાળના આત્માઓની પાત્રતા ઘણી ઓછી હતી અને માટે એમને કાચી દીક્ષા બાદ સખત તાલીમ આપી, એની પરીક્ષાઓ કરી પછી દીક્ષા અપાતી. જ્યારે વર્તમાનકાળના જીવો ખૂબજ સુપાત્ર હોવાથી એમની પરીક્ષા કરવાની કોઈ જરૂર જ ન લાગવાથી વહેલી તકે વડીદીક્ષા દઈ દેવાતી હોય.
જો આ વાત સાચી ન.હોય તો માનવું જ પડે કે આ એક ગંભીર ભુલ થઈ રહી છે. ગમે તે કારણ હોય પણ જે આત્માઓ મુમુક્ષુપણામાં કે કાચી દીક્ષાના પર્યાયમાં અષ્ટ પ્રવચનમાતાના નામ, એનું તલસ્પર્શી જ્ઞાન, એનું સમ્યક્ પાલન વગેરે નથી પામતા તેઓનું ચારિત્ર આ ગર્ભાવસ્થામાંથી પસાર થયેલ ન હોવાથી તેઓની વડીદીક્ષા એ માત્ર વ્યવહારચારિત્ર બની રહે. ગર્ભાવસ્થા વિના જન્મ પામનારા સંમૂર્ચ્છિમ જીવોની જેમ મુમુક્ષુપણું + કાચીદીક્ષામાં અષ્ટ પ્રવચનમાતાની સિદ્ધિ ન પામનારા સંયમીઓ પછી ઉંચુ સંયમ પામે, સંયમ પરિણામ પામે, મોક્ષ પામે એ ધોળે દહાડે આકાશમાંથી તારલા તોડી લાવવા જેવું અત્યંત કપરું કામ છે.
(અલબત્ત, પ્રાચીન કાળમાં મુમુક્ષુ અવસ્થાનું વધુ મહત્ત્વ ન હતું. જેને દીક્ષાની ભાવના થાય તેની સામાન્ય પરીક્ષા કરી કાચી દીક્ષા અપાતી. પણ પછી વડીદીક્ષા આપતા પૂર્વે એને સખત તાલીમ અપાતી પણ એનું કારણ એ કે પ્રાચીનકાળમાં કાચીદીક્ષાનું મહત્ત્વ અલ્પ હતું, વડી દીક્ષા જ મુખ્ય દીક્ષા ગણાતી. જેમ આજે કોઈ મુમુક્ષુ દીક્ષાની તાલીમમાં ન ફાવવાથી દીક્ષા ન લે અને ઘરે જાય તો એ નિંદનીય નથી બનતું. તેમ તે વક્તે કાચી દીક્ષા બાદ તે તાલીમમાં સફળ ન થાય તો એને પાછા સંસારમાં જવુ પડતું. પણ એ એટલું ભયંકર ન ગણાતું. પરંતુ આજે કાચીદીક્ષાનું મહત્ત્વ વ્યવહારમાં ખૂબજ વધ્યું છે અને દીક્ષા લીધા બાદ ઘરે જનાર ભયંકર નિંદાનું પાત્ર બને છે. માટે જ આ કાળમાં મુમુક્ષુકાળ પણ અત્યંત મહત્ત્વનો બની રહે છે. વળી પ્રાચીનકાળની અપેક્ષાએ આજના અતિવિકૃત વાતાવરણને નજરમાં રાખીને મુમુક્ષુ અવસ્થાને પણ મહત્ત્વ આપવું આવશ્યક છે.)
(૪)દરેક સંયમી જો પોતાના જીવનમાં અને પોતાના સહવર્તીઓના જીવનમાં દૃષ્ટિપાત કરશે તો એને દેખાશે કે જેઓને શરુઆતમાં જે જે સંસ્કારો મળ્યા છે એજ લગભગ કાયમ માટે સ્થિર થઈ ગયા છે. શરુઆતના એક બે વર્ષ જેઓને જે સારી-નરસી તાલીમ મળી એ એમના જીવનનું કાયમી અંગ બની ગયું હોય એવું ભાસ્યા વિના નહિ રહે.
શરુઆતથી જ નિર્દોષ ગોચરીની તાલીમ પામેલા કાયમ માટે ગમે ત્યાં નિર્દોષ ગોચરી વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૫) વીર વીર વીર વીર વીર