Page Text
________________
શિષ્ય વિજ્ઞાનવિજયજી બન્યા. પછીથી તેમના કુટુંબીજનોએ ધમાલ કરી. પરંતુ મોહના એ આક્રમણ સામે તેઓ અડીખમ રહ્યા; ફસાયા નહિ. સૂરિસમ્રાટ અત્યંત કઠોર અનુશાસક હતા. એમના અનુશાસનની વાતો આજે તો દંતકથાઓ બની ગઈ છે. આ અનુશાસનમાં રત્નત્રયીના શુદ્ધ પાલનની ઊંચી તાલીમ વિજ્ઞાનવિજયજીએ મેળવી. પોતે શાસ્ત્રોમાં નિષ્ણાત બન્યા, પણ વધુ ૨સ ગુરુભગવંતની વૈયાવચ્ચમાં, તેથી તેમાં વિશેષ તત્પર રહી અનન્ય ગુરુકૃપા મેળવી. ફલસ્વરૂપે ક્રમશઃ તેઓ આચાર્યપદ સુધી પહોંચ્યા. ગુરુકૃપાનું સીધું ફળ તેમને આ. શ્રીકસ્તૂરસૂરિજી જેવા ધુરંધર શિષ્ય અને વિશાળ શિષ્યસમુદાયરૂપે પ્રાપ્ત થયું. બ્રહ્મચર્ય-પાલનમાં ગુરુ જેટલા જ અણીશુદ્ધ અને દૃઢ. જ્ઞાન ઘણું, ક્ષમતાઓ પણ અસાધારણ, પરંતુ તેઓ અંતઃસલિલા સરસ્વતી જેવું જીવન જીવ્યા. પોતાની સઘળીયે શક્તિનો ઉપયોગ તથા વિનિયોગ પોતાના પટ્ટશિષ્યને કાજે કર્યો. તેમના જીવનનાં વિશિષ્ટ તત્ત્વો તે આઃ તપ પ્રત્યે સહેજ વિશિષ્ટ રુચિઃ સ્વાવલંબનનો તીવ્ર આગ્રહ; પ્રાચીન હસ્તલિખિત સાહિત્યના જીર્ણોદ્ધાર – ૨ક્ષણમાં ખાસ રસ તથા ઊંડી સૂઝ; શાંત-સૌમ્ય-સ્વસ્થ જીવનચર્યા. પોતે ૭૭ વર્ષ જીવ્યા, પણ છેવટ સુધી ડોળીનો ઉપયોગ નહિ કરવાના વલણને ચુસ્તપણે વળગી રહ્યા. રોજ ત્રણ-ચાર માઇલ ચાલી શકે, તેટલો પંથમાંય ૫-૬ કલાક લાગે, પણ ડોળી તો નહિ જ. એમનો કાળધર્મ સં. ૨૦૨૨માં ખંભાતમાં થયો.
તેમના શિષ્ય આચાર્ય શ્રીવિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ. મૂળે અમદાવાદ - ખેતરપાળની પોળના. બાપજી મહારાજ શ્રીવિજયસિદ્ધિસૂરિજી દાદાના ભત્રીજા થાય. નાનપણમાં શ્રીવિજ્ઞાનવિજયજીનો સમાગમ થતાં મન સંવેગવાસિત બન્યું, અને તેમણે પોતાના ગુરુઓની પંરપરાને અનુરૂપ રીતે, ૧૯ વર્ષની વયે, ભાગીને દીક્ષા લઈ લીધી.
દીક્ષા લીધી ત્યારે દિવસની માંડ એકાદ ગાથા કરી શકે. બોલવામાં જીભ પણ અચકાય. કોઈકે તો વિજ્ઞાનવિજયજીની મશ્કરી પણ કરેલી - આવા શિષ્ય શોધી લાવવા બદલ. પરંતુ આવી વાતોનો જવાબ કામ કરી દેખાડીને જ આપવામાં માનનારા વિજ્ઞાનવિજયજીએ કસ્તૂરવિજયજી `માટે કમર કસી. સતત દસેક વર્ષ સુધી રાજસ્થાનના વિકટ પ્રદેશમાં વિચરી, અનેક વિદ્વાન શાસ્ત્રીજીઓ તથા યતિઓ વગેરેનો પરિચય - અનુનય કરી, તેમની પાસે કસ્તૂરવિજયજીને ભણાવ્યા. પોતે અહર્નિશ અખંડ કડક દેખરેખ રાખી. વડીલ પૂજ્યોની પાસેનું અધ્યયન તો જુદું. પરિણામે કસ્તૂરવિજયજી સંસ્કૃત અને પ્રાકૃત શાસ્ત્રોના એવા સ્વસ્થ વિદ્વાન બન્યા કે ખુદ શાસનસમ્રાટ પ્રસન્ન થયા અને તેમને પંન્યાસપદ પ્રદાન કર્યું. કાળાંતરે તેમની જ ખાસ આજ્ઞાથી તેમને આચાર્યપદ પણ આપવામાં આવેલું.
કસ્તૂરસૂરિ મહારાજ માટે વિજ્ઞાનસૂરિ મહારાજે આપેલો ભોગ, અને વિજ્ઞાનસૂરિ-ગુરુ માટેનું કસ્તૂરસૂરિ મહારાજનું સમર્પણ - આ કાળમાં અજોડ અને લગભગ દંતકથાસમું છે.
જ્ઞાન- ધ્યાન – ચારિત્રારાધન તથા બ્રહ્મચર્યની શુદ્ધિમાં પોતાના ગુરુવર્યોને અણીશુદ્ધ અનુસરતા શ્રીકસ્તૂરવિજયજી મહારાજે ધીરે ધીરે એવો સંગીન વિકાસ સાધ્યો કે પ્રાકૃત ભાષાના આ કાળના તેઓ સર્વમાન્ય અને પ્રથમ પંક્તિના નિષ્ણાત મુનિ ગણાયા. તેમણે અનેક ગ્રંથોનાં
૩૬
| SR No. | 005771 |
| Book Title | Aacharya Kumudchandrasuri Jivan Katha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sheelchandravijay |
| Publisher | N N Shah |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 92 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |