________________
અર્થઃ “તત્ત્વજ્ઞાન પામ્યો છું, તેમાં કાંઈ સંશય નથી.” એવા વિચાર મૂર્ખ હોય તે કરે. જેમ આળસુ ગુરૂ અને આળસુ શિષ્ય બંનેને પરસ્પર અનેક વચનના વાદ થતાં, ઉઠીને સ્વાધ્યાય કરી શક્યા નહિ. તેની પેઠે તે બાબત સમજવી.
ભાવાર્થ : “અધૂરો ઘડો છલકાય', તેમ જે મૂર્ખ હોય તે એમ માને કે છપ્રસ્થને સંપૂર્ણ જ્ઞાન હોય.
અલ્પજ્ઞાનનો આ અહંકાર કદાગ્રહમાં પરિણમે છે, અનેક કુતર્કોને જન્માવે છે. આડી અવળી દલીલો દ્વારા તે કુતર્કને યથાર્થ સત્ય ઠેરવવાની દુર્બુદ્ધિ જગાડે છે.
એટલે વિવેકી માણસે સર્વજ્ઞ, વિતરાગ શ્રી જિનેશ્વરદેવના વચનમાં પૂરો વિશ્વાસ મૂકીને પોતાની મતિને તદનુરૂપ ગતિવાળી બનાવવી જોઇએ, પણ પોતાની મતિ-કલ્પના મુજબની માન્યતા એ જ સત્ય છે. એવા દુરાગ્રહને સેવવો ન જોઈએ. ' પોતપોતાની માન્યતાનો પક્ષ કરીને તેને જ યથાર્થ ઠેરવવા માટે વાદવિવાદ કરવાથી સત્ય સુધી પહોંચાતું નથી પણ પોતપોતાની મિથ્યા માન્યતાની જ પુષ્ટિ થાય છે.
પોતે સંપૂર્ણ જ્ઞાની હોવાના ઘમંડમાં રાચતા ગુરૂ-શિષ્ય બંને વચ્ચે કોઈ એક પદાર્થના યથાર્થ સ્વરૂપ વચ્ચે વાદવિવાદ થયો. બંનેય હતા છબસ્થ. એટલે ખૂબ-ખૂબ ગર્જીને દલીલો દ્વારા પોતપોતાના મતનું સમર્થન કરવા લાગ્યા. છતાં બંને એકબીજાને ખોટા ઠેરવીને સાચા ઠરવાની મિથ્યા વિચારણા ન
ચોથી દીપ્રાદેષ્ટિની સઝાય
...
૮૩|
