________________
કે તેમાં ગુણનું પ્રગટપણું નથી, ગુણનું સ્થાનક નથી. એટલે શબ્દના ખરા અર્થ મુજબ તે ગુણસ્થાનક નથી. કહેવા પૂરતું નામ માત્ર ગુણસ્થાન છે. આમ એ બંને પ્રકા૨માં ઘણો ફેર છે.
જેમ કોઇ માણસ ‘રાજા’ કહેવાતો હોય ને કોઇ ખરેખરો રાજસત્તા ધરાવતો રાજા હોય, તે બેમાં જેટલો તફાવત છે તેટલો ગુણ વગરના ગુણસ્થાનમાં ને ગુણસંપ્ર એવા મિત્રા દૃષ્ટિવાળા પ્રથમ ગુણસ્થાનમાં છે.
ગુણોની ઉત્પત્તિનું સ્થાનક તે ગુણસ્થાનક કહેવાય અને તેમાં પ્રાથમિક અવસ્થાના ગુણોનું જ્યાં સ્ફુરણ હોય તે પ્રથમ ગુણસ્થાનક કહેવાય.
આવા તથારૂપ ગુણોની પ્રાપ્તિનો પ્રારંભ પ્રથમ દૃષ્ટિમાં થાય છે, યોગમાર્ગમાં મંગળ પ્રવેશ આ પ્રથમ દૃષ્ટિમાં છે, મોક્ષની નિસરણીનું આ પહેલું પગથિયું છે.
આ પહેલા પગથિયે રહેલા જીવને, જગતના જીવો પ્રત્યે મૈત્રીભાવ, અદ્વેષભાવ, નિર્વૈરબુદ્ધિ પ્રગટે છે. તેના રાગદ્વેષ મંદ તેમજ અલ્પકાલીન હોય છે. દેવ-ગુરૂની ભક્તિમાં ઉલ્લાસ અધિક હોય છે. શાસ્રશ્રવણ - સ્વાધ્યાય વગેરેમાં તેને અધિક રૂચિ પ્રગટે છે. દુ:ખી જીવો પ્રત્યે દયા હોય છે. ગુણીજનો પ્રત્યે દ્વેષ હોતો નથી. સંસાર તેને સેવવા જેવો ઓછો લાગે છે.
પ્રથમ મિત્રાદષ્ટિની સજ્ઝાય..
૩૩
