________________
સૂકા ઘાસના અગ્નિના પ્રકાશ જેવી આ દૃષ્ટિમાં આત્માનો બોધ અલ્પકાલીન તેમજ મંદ હોવા છતાં અહિંસા, સત્ય આદિ પાંચ યમમાં મતિ કંઈક અંશે પ્રવર્તે છે. તેથી હિંસા, અસત્ય આદિનું સેવન થતાં આછું પણ દુઃખ થાય છે. - આત્માના સંસ્કારની ગાઢ છાપ સમગ્ર જીવન ઉપર ઉપસે છે, ત્યારે જ પાપ ઝેર કરતાં વધુ કડવું લાગે છે.
આવો ગાઢ આત્મ-સંસ્કાર રાગદ્વેષરૂપી ગ્રંથિને ભેદીને જીવ સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરે છે ત્યારથી શરૂ થાય છે.
મિથ્યાત્વ ભેદાયું છે કે નહિ તેનું પારખુ કરવા માટે માણસે પોતાની દૃષ્ટિને પારખવી પડે છે. એ દષ્ટિ કઈ દુનિયામાં રાચે છે તે જોવું પડે છે. જો તે પુગલોની જ દુનિયામાં રાચતી હોય અને છતાં જેને તેનો કોઈ ભેદ પણ ન હોય, તો કહી શકાય કે તે જીવનું મિથ્યાત્વ ભેદાયું નથી.
મિથ્યાત્વ ભેદાય અને સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત થાય એટલે સ્થિર પ્રકાશમાં પદાર્થ પૂરેપૂરો દેખાય તેમ આત્મા દષ્ટિમાં સ્થિર થઈ જાય, દૃષ્ટિ આત્મામાં સ્થિર થઈ જાય.
એટલે જીવના કટ્ટરમાં કટ્ટર શત્રુ એવા મિથ્યાત્વનો નાશ કરવા માટે દુઃખમૂલક સંસારનો નાશ કરનારા સુખમૂલક ધર્મની આરાધના કરવી જ પડે છે.
ધર્મની આરાધના એટલે આત્માની આરાધના, આત્મ સ્વભાવની આરાધના, આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપની આરાધના.
૧૯૨ .....
.............. આઠ દૃષ્ટિની સઝાય
